Elektronik! : elektronische muziek in de schijnwerpers

Elastic3 :Tom Pauwels en Eva Reiter Met Elektronik! zet Ars Musica de elektronische muziek helemaal in de schijnwerpers. Of toch niet helemaal, want naast de middelen die door het Centre de Recherches et de Formation Musicales de Wallonie (CRFMW) ter beschikking werden gesteld, zijn er op deze avond nog ‘echte’ instrumenten te horen. Meer zelfs, samen met Elastic3, Alain Pire en Arne Deforce willen Ars Musica aantonen dat oude en nieuwe instrumenten perfect samengaan. Dat elektronische en akoestische instrumenten perfecte partners zijn in het zoeken naar nieuwe en nooit gehoorde klankvormen en kleuren. Het wordt dus op voor een verrassende avond vol experimenten.
Het ensemble Elastic3 en het CRFMW openen de avond met stukken van Fausto Romitelli, Agostino Di Scipio, Claire-Mélanie Sinnhuber, Eva Reiter en Paolo Pachini.
Dan volgt trombonist Alain Pire, nog steeds vergezeld van het CRFMW, met de wereldcreatie van Lettre Soufie : Z3 van Jean-Luc Fafchamps.
Cellist Arne Deforce sluit de avond af met werk van Dambrain, Seba et Ferneyhough (samen met het CRFMW).

Fausto Romitelli werd in 1963 in Gorizia (Italië) geboren. Hij behaalde het diploma compositie aan het Verdi Conservatorium van Milaan en zette zijn opleiding voort met Franco Donatoni aan de Accademia Chigiana van Sienna en aan de Civica Scuola in Milaan. Later kwam hij in het kader van een cursus muziekinformatica van het Ircam in contact met de nieuwste technologieën en met de spectrale technieken, die de Franse muziek van de jongste jaren diep hebben beïnvloed. Toch was Romitelli in feite een buitenbeentje: de geluidsuitbarstingen van Xenakis interesseerden hem meer dan de vogels van Messiaen, psychedelische rock meer dan de jazz. Kortom, hallucinatie was belangrijker dan contemplatie. Het volstaat de titels te bekijken van zijn werken: Blood on the Floor, Acid Dream & Spanish Queens, Have your trip, Lost (op teksten van Jim Morrison), Professor Bad trip (geïnspireerd op teksten die Henri Michaux schreef onder invloed van drugs en andere hallucinogenen). ‘Sinds mijn geboorte ben ik omgeven door digitale beelden, synthetische klanken, artefacten. Het artificiële, de distorsie, het gefiltreerde, dit is de natuur van de hedendaagse mens’ (F. R.). De werken van Romitelli werden op alle grote internationale festivals vertolkt door onder meer het Ensemble Intercontemporain, het ensemble Itinéraire, Ensemble Recherche, Ictus Ensemble, het Nieuw Ensemble … Dead City Radio. Audiodrome voor groot orkest (2003) en An Index of Metals, een video-opera voor ensemble en  electronics (2003) zijn z’n laatste werken. Op 27 juni 2004 bezweek hij na een lange strijd tegen kanker op 41-jarige leeftijd in Milaan.

Agostino Di Scipio componeert zowel geluidsinstallaties als muziek voor muzikanten en live-electronics waarbij hij vooral geïnteresseerd is in de interactie tussen mens, machine en de omgevende ruimte. De meeste van zijn stukken zijn gebaseerd op ongebruikelijke synthesemethodes van ruis en turbulentie. Hij doceert elektronische muziek aan het conservatorium van Napels en ‘real time elektronica’ aan het CCMIX (Centre de Création Musicale Iannis Xenakis) in Parijs. Hij werd vaak bekroond en zijn werk wordt uitgevoerd tijdens internationale festivals en op ‘ongewone’ locaties zoals de kunstcentra Podewil/Tesla in Berlijn of het Muhka in Antwerpen. In het recente verleden kreeg hij opdrachten van centra voor elektro-akoestische muziek zoals het IMEB (Bouges), le Cemat (Rome), het CCMIX (Parijs) en het ZKM (Karlsruhe). Het oeuvre van Agostino Di Scipio bevat omvangrijke werken als Sound & Fury voor twee acteurs, twee percussionisten, elektronica en projecties (1995-1998) en Tiresia voor één of twee stemmen en elektronische klanken (2000-2001). Onlangs verschenen ook twee CD’s met als titel Hörbare Ökosysteme. Live-elektronische Kompositionen en Paysages Historiques. Agostino Di Scipio schrijft essays over elektro-akoestische muziek en muzikale technologie. Ze worden gepubliceerd in tal van internationale tijdschriften.

Claire-Mélanie Sinnhuber studeerde dwarsfluit (Médaille d’or aan het ENM, Ville d’Avray) en compositie bij Sergio Ortega, Allain Gaussin, Ivan Fedele en Philippe Leroux aan het Ircam en bij Frédéric Durieux aan het Conservatoire National Supérieur de Musique de Paris, waar ze net een eerste prijs heeft behaald (Preis van de Fondation Francis et Mica Salabert 2006). In 2004-2005 volgde ze compositie en nieuwe technologieën aan het Ircam en componeerde daarbij little box voor versterkte laptop en elektronica. Haar muziek werd uitgevoerd in Frankrijk en in het buitenland. Sinnhuber componeerde ook voor dans, theater, documentaire film en video.

Eva Reiter (Viola da Gamba) werd geboren in Wenen, Oostenrijk. Ze studeerde in 2001 cum laude af voor blokfluit bij Rahel Stoellger in Wenen. Als bijvak volgde ze lessen viola da gamba bij Johanna Valencia en Claire Pottinger. Daarnaast studeerde ze muziekpedagogie en -psychologie aan de Universiteit van Muziek en Uitvoerende Kunsten in Wenen. Vanaf september 2001 studeerde ze blokfluit bij Paul Leenhouts en viola da gamba bij Mieneke van de Velden aan het Conservatorium van Amsterdam.
Eva trad in binnen- en buitenland op met oude muziek voor blokfluit en viola da gamba, zowel in consortspel als soloconcerten. Naast haar activiteiten met het trio Elastic3 en het duo Breitband staat ze als soliste op het podium. Ook als uitvoerder-componiste is ze steeds vaker te horen. Zo werd haar werk recent beloond met de Oostenrijkse SKE (Soziale & Kulturelle Einrichtungen) Publicity Preis 2006. Ze voerde zelf verschillende van haar werken uit op festivals als Transit (Leuven), ISCM World New Music Days 2006 (Stuttgart) en in de concertreeks Generator (Wiener Konzerthaus). Ze werkte verder nauw samen met de volgende componisten: Franz Hautzinger, Radu Malfatti, Jorge Sánchez-Chiong, Paolo Pachini, Fausto Romitelli, Francesco Filidei en Claire-Mélanie Sinnhuber. Eva Reiter is regelmatig te horen op festivals voor oude en nieuwe muziek. Sinds 1998 volgt ze ook nog een studie in pantomime en acteren, met nadruk op geïmproviseerd theater, bij Willi Gansch..

Paolo Pachini studeerde piano bij Francesco Martucci en compositie en elektronische muziek aan het Santa Cecilia conservatorium. Daarnaast studeerde hij compositie bij Salvatore Sciarrino en behaalde hij een Master in elektronische muziek aan het Centro Tempo Reale in Firenze. Hij vervolledigde zijn opleiding in het domein van de elektronische kunsten met een specialisatie computergrafiek in Rome. Sinds 1991 is hij actief als componist. Zijn oeuvre omvat zowel zuiver instrumentale muziek, muziek voor instrument en live-electronics als zuiver synthetische muziek en audiovisuele muziek. Zijn interesse in hybride kunstvormen leidde tot een reeks audiovisuele projecten als de Symphonie Diagonale (gebaseerd op abstracte kortfilms uit de Duitse avant-garde), Paesaggi, Visioni en Per Voce Preparata. In 2000 begon hij zelf met het realiseren van video’s, aanvankelijk in samenwerking met de Braziliaanse videokunstenaar Marcos Jorge, daarna zelfstandig of in samenwerking met Leonardo Romoli met wie hi
j de multi-projectie realiseerde voor de video-opera van An Index of Metals van Fausto Romitelli. Sinds 2001 doceert hij ‘Electroacoustics’ en ‘Videomusical Composition and Applications’ aan de Scuola di Musica e Nuove Tecnologie van het Giuseppe Tartini Conservatorium in Trieste.

Catherine Seba werd in 1982 geboren in Luik. Vanaf 2001 studeerde ze improvisatie aan het Luikse conservatorium bij Garrett List. Ze zette deze studies verder in 2003 in de compositieklas van Michel Fourgon en studeerde er ook elektronische muziek bij Patrick Lenfant en Gilles Gobert. Ze werkte samen met het CRFMW, met het Orchestre Philharmonique de Liège en met musici als violist Izumi Okubo, de trombonespeler Alain Pire en klarinettist Jean-Pierre Peuvion.

Cédric Dambrain studeerde elektroakoestische compositie aan het koninklijk conservatorium van Bergen bij Annette Vande Gorne en behaalde daar zijn diploma in 2003. Om zich te vervolmaken, volgde hij een aantal stages: spatialisatie in de elektroakoestische muziek (1999), door computer geassisteerde compositie (Centre Acanthes 2000/ Ircam – met Magnus Lindberg, Tristan Murail, Michaël Jarrell…), real-time processing (Max-msp door Benjamin Thigpen 2002). Op zijn actief staan Les Noces Chymiques, elektronisch werk op cd (2002), ‘son ange est de mourir’ […] (vuole dire caos) voor 10 muzikanten (2002), sans titre, elektronisch werk op cd (2003), room 1, miniatuur voor twee trompetten en elektrische basgitaar (2003), pure voor cello en elektronica (2004), in memoriam Fausto Romitelli voor trompet en elektronica (2005) en Blazek, voor klein ensemble en live electronics (gecreëerd op Ars Musica in maart 2006). Hij schreef ook muziek voor dansvoorstellingen en muziektheater. Zijn werken werden reeds op verschillende plaatsen in België en het buitenland uitgevoerd Sinds 2005 werkt hij nauw samen met het Ictus Ensemble. Cédric Dambrain is auteur van een studie over de muziek van Alfred Schnittke, Quintette à clavier d’Alfred Schnittke: fondements d’une esthétique musicale de la mort (2001).

De Britse componist Brian Ferneyhough stamt uit een eenvoudig milieu waar men vooral luisterde naar folk en populaire muziek. Hij studeerde achtereenvolgens bij Lennox Berkeley in Londen, Ton de Leeuw in Amsterdam en Klaus Huber in Basel. Zelf onderwees hij compositie in Freiburg, in Darmstadt en in Milaan. Brian Ferneyhough is ongetwijfeld een van de meest enigmatische figuren in de hedendaagse muziek. Zijn uitermate complexe muziek is de concrete uitwerking van een intellectueel denken dat zijn oorsprong vindt in het serialisme van de jaren vijftig en zestig en in het streven om muziek te maken met een grote dichtheid als basis voor een radicale expressie. Door de rol van de schriftuur tot het uiterste op te voeren, slaagt hij erin door een spel van tegengestelde verbindingen de attitude van de uitvoerder – die in een strijd met de tekst gewikkeld is – te overstijgen.

Programma :
  • Fausto Romitelli, Seascape
  • Agostino Di Scipio, Veille, Surveille
  • Claire-Mélanie Sinnhuber, Revers (Belgische creatie)
  • Eva Reiter, Nasszelle (Belgische creatie)
  • Paolo Pachini , Elastically Pink
Elastic3: Tom Pauwels, gitaar – Eva Reiter, viola da gamba & Paetzold blokfluit – Paolo Pachini, elektronica
CRFMW : Jean-Marc Sullon, Patrick Delges
———————————————– Alain Pire, trombone – CRFMW : Jean-Marc Sullon, Patrick Delges
———————————————–
  • Catherine Seba, Hope
  • Cédric Dambrain, Pure
  • Brian Ferneyhough, Time and Motion Study II
Arne Deforce, cello – CRFMW : Jean-Marc Sullon, Patrick Delges

Tijd en plaats van het gebeuren :

Ars Musica/Spring 2007
Elektronik!
Donderdag 22 maart 2007 om 20.00 u, 21.30 u en 22.00 u

Théâtre Marni
Vergniesstraat 25
1050 Brussel

Meer info : www.arsmusica.be , www.theatremarni.com, www.crfmw.be, www.arnedeforce.be

Fausto Romitelli, ‘Hellucination 2/3: Risingril / Earpiercingbells’ op Kwadratuur.be

Elders op Oorgetuige :
Jean-Philippe Collard-Neven brengt Fafchamps, Mantovani, Fiorini, Messiaen en Scriabin, 15/03/2007
Masterstudenten brengen werk van Casale, Reich, Messiaen, Shinohara en Romitelli, 26/02/2007
Review : Arne Deforce & CRFMW – Logos 2006 06 01, 8/06/2006
Arne Deforce speelt Ferneyhough, Xenakis, Saariaho en Vytautas V. Jurgutis, 30/05/2006