Maand: april 2009

Eric Sleichim, bezieler van BL!NDMAN, verwerkt theatraliteit en ruimtegebruik in zijn manier van componeren. Sleichim starttte met BL!NDMAN in 1988. Voor de naam liet hij zich inspireren door Marcel Duchamps tijdschrift ‘The Blind Man’, opgericht in 1917. Deze titel drukte het dadaïstische idee uit van een blinde gids die bezoekers door een kunsttentoonstelling leidt. Sleichim stelt zich tot doel artistieke concepten die aan de basis liggen van het werk van beeldende kunstenaars als Duchamp of Beuys te vertalen naar een muzikale taal. Met de klassieke saxofoonkwartet-bezetting als uitgangspunt legt de voormalige mede-oprichter van Maximalist! zich toe op de de ontwikkeling van onconventionele speeltechnieken, waarbij hij verschillende kunstdisciplines doorkruist en het repertoire voor het instrument op eigenzinnige wijze uitbreidt. Met BL!NDMAN verkent hij voortdurend nieuwe technieken in compositie en uitvoeringspraktijk, zowel met nieuwe als oude muziek. Zijn bewerkingen van Bach en Mozart, zijn eigen composities en zijn langdurige ervaringen binnen het hedendaagse (muziek)theater, maken hem één van de meest veelzijdige Vlaamse componisten van het moment.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Componistenportret Eric Sleichim
Dinsdag 5 mei 2009 van 12.30 u tot 17.00 u
Middagconcert om 12.30 u – lezing Eric Sleichim om 14.00 u
Koninklijk Conservatorium Antwerpen – deSingel
Desguinlei 25
2018 Antwerpen

Toegang gratis, geen reservatie

Meer info : www.artesis.be, www.blindman.be en www.desingel.be

Eric Sleichim op www.blindman.be en www.matrix-new-music.be

Elders op Oorgetuige :
Twintig jaar BL!NDMAN : een wervelend verjaardagsfeest, 5/02/2008

Na de opwarmers van het Limburgs Orkest Jeugd en Muziek en Symfonieorkest Vlaanderen, geeft Basilica Festival van Vlaanderen graag het podium aan Young Artists on Stage met laureaten van de Wedstrijd Dexia Classics en de Forte Audities. Daarna trekken we naar de prachtige O.L.V.- basiliek in Tongeren met festivalkleppers als Diabolus in Musica, La Fenice, Les Muffati,… Als festivalganger bent u ook te gast in enkele prachtige Limburgse kastelen en geniet u van een streepje jazz met Rhoda Scott. Bovendien zal Basilica Festival van Vlaanderen u weten te verrassen met innovatieve initiatieven als de Dag van de Nieuwe Muziek en het International Belgian Percussion Festival.

Young Artists bij Basilica Festival van Vlaanderen
Op 3 mei begint de cyclus Young Artists on Stage, waarbij het Basilica Festival laureaten van de Forte Audities 2008 koppelen aan uitblinkers van de wedstrijd Dexia Classics. Ze zijn te gast in het mooiste dorp van Vlaanderen, Oud-Rekem, en vervolgens in Gingelom, Lummen en Bree.
Maar Basilica gaat verder dan enkel een podium bieden en organiseert in 2009 voor het eerst de Young Artists Performance Academy. Deze intensieve masterclasses en workshops worden gegeven door niemand minder dan Wibi Soerjadi (piano) en Liviu Prunaru (viool).

International Belgian Percussion Festival
Basilica Festival van Vlaanderen stelt dit jaar de allereerste editie van het International Belgian Percussion Festival voor. Tussen 6 en 10 juli 2009 vormen de site rond het Stedelijk Muziekconservatorium en de historische binnenstad van Hasselt het decor voor workshops, master classes, performances en concerten.
Topmusici uit de hele wereld (Zweden, Noorwegen, VS, Indonesië…) staan garant voor een programma dat bol staat van exclusieve percussiehoogstandjes met zin voor diversiteit en avontuur. Musici, liefhebbers van etnische muziek, kamermuziek, actuele muziek, jazz… iedere concertganger zal zijn gading vinden in het uitgebalanceerde artistieke en pedagogische aanbod dat het keurmerk Basilica draagt!

Tijd en plaats van het gebeuren :

Basilica Festival van Vlaanderen
Van zondag 3 mei tot en met vrijdag 10 juli
Op verschillende locaties in Limburg

Het volledige programma en alle verdere info vind je op www.festival.be/limburg

Elders op Oorgetuige :
Basilica – Festival blaast 50 kaarsjes uit, 31/05/2007

Het Spook gaat componeren – workshop zaterdag 2 mei
Een componist die nu, vandaag (daarnet nog!) klassieke muziek componeert – hoe zit dat in elkaar? Hoe begint die eraan? Gebruikt hij (of zij?!) pen en inkt, of een computer (of een iMac)? En waar haalt hij zijn inspiratie?
De kinderen worden heel even zelf een componist, en zoeken ook uit hoe componisten het vroeger aanpakten- en proberen antwoorden te vinden op enkele pertinente vragen zoals…
Waarom schrijft iemand muziek ?
Als muziek wel geschreven maar niet gespeeld is, bestaat ze dan wel ?
Waar komen de ideeën voor muziek vandaan ?
Kan je klanken horen nog voor je ze hebt opgeschreven ?
Maar, een klank, wat is dat eigenlijk ? 
 
Door muziek te beluisteren en muziek te maken wordt een een tipje van de sluier op gelicht.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Het Spook van Flagey : Compositieworkshop voor kinderen van 6 tot 12 jaar
Zaterdag 2 mei 2009 van 14.00 u tot 17.00
Flagey
H.-Kruisplein
1050 Elsene (Brussel)

Meer info : www.brusselsphilharmonic.be

Deelnameprijs: €10 voor de workshop + vieruurtje + gratis toegang tot het concert ’s avonds (voordeeltarief voor begeleidende ouders, reserveren bij inschrijving workshop).
Inschrijven: via 02/223 00 84 – info@pantalone.be 

Elders op Oorgetuige :
Jef Neve brengt eerste pianocencerto met Brussels Philharmonic in de Bijloke en Flagey, 28/04/2009

Op zaterdagavond speelt het Thelema Trio enkele composities van hun eerste CD ‘T H E L E M A . . .‘ en werk uit hun nieuwe CD die deze zomer wordt uitgebracht bij Innova Recordings. Naast de succesvolle hit ‘Clarmageddon’ van Peter Verdonck, een hypnotiserende compositie van Juan Maria Solare en vijf krachtige miniaturen van Fernando Benadon, krijg je ook een recente prachtige en meeslepende compositie van Sebastian Bradt te horen.

De cd “THELEMA” is een uitzonderlijke opname omdat voor het eerst in de hedendaagse muziek klarinetten (sib,bas en contrabas), saxofoons (alt, tenor en bariton) en toetsen (piano en synthesizer) op deze manier worden samengebracht. Een unieke confrontatie die in een klankrijke interpretatie van internationale karakterwerken resulteert en nieuwe werken van jonge Belgische componisten omringd met werken uit Indonesië (Nederland), Italië, Argentinië (Duitsland), Denemarken en Peru.
De opnames en mixing werden gemaakt in de Enkido Studio in Gent, een vrij nieuwe studio die reeds haar sporen verdiende in wereld- en jazzmuziek. Thelema Trio koos bewust voor deze studio om een eigen profiel te behouden binnen de klassieke muziekwereld.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Concert Thelema Trio
Zaterdag 2 mei 2009 om 20.00 u
Maene Concertzaal
Argonnenstraat 37
1060 Brussel

Meer info : www.thelematrio.com

Per reservatie krijgje op het concert GRATIS de eerste full CD ‘T H E L E M A . . .’

Peter Verdonck : www.myspace.com/peterverdonck
Juan Maria Solare : www.myspace.com/juanmariasolare en en.wikipedia.org
Fernando Benadon : www.ferbenadon.com
Sebastian Bradt : kotantrum.spaces.live.com

Jef Neve over zijn nieuwe werk: “Ik heb vooral veel aandacht besteed aan de dialoog van de piano met het orkest. Het eerste deel begint met een ijle melodie, gespeeld door de fluit, klarinet en hobo. Een thema dat later zal worden overgenomen door het volledige orkest. Het tweede deel begint met mijmerende begeleiding in de strijkers, waarboven de piano een thema speelt – als een zenuwachtig vogeltje op ontdekkingstocht in zijn nieuwe biotoop. Dat leidt naar een melodie die voor mij symbool staat voor de eeuwige verzoening. Het derde deel zet in met trage akkoorden van de strijkers en houtblazers, die in de diepere gelederen van de aarde zakken om daar in een tweede wereld te komen, een wereld waar andere wetten gelden. Dat uit zich in een bevreemdende, eeuwig voortdurende 7/8 maat. Als de Bolero van Ravel een zus had gehad, dan komt ze hier op het toneel: een herhalende melodie die losbarst in een Arabische wereld, waar de piano de rol neemt van de ‘nieuwe Europeanen’ en het orkest dat van de West-Europese muziektraditie. Het concerto eindigt met de melodie van die eeuwige passie.”

Als afsluiter staat het Concerto voor orkest van Béla Bartók op het programma: de perfecte synthese tussen kunstmuziek en volksmuziek. Hijzelf schreef over dit werk: “Afgezien van het schertsende tweede deel is de algemene sfeer van het werk een geleidelijke overgang van de strengheid van het eerste deel en de lugubere dodenzang van het derde deel naar een bevestiging van het leven in de Finale.”

Programma :

• Richard Wagner, Tristan und Isolde – ouverture
• Jef Neve, Pianoconcerto – Première!
• Béla Bartók, Concerto voor orkest

Tijd en plaats van het gebeuren :

Brussels Philharmonic & Jef Neve : Wagner, Neve, Bartók
Vrijdag 1 mei 2009 om 2009 om 20.00 u
Muziekcentrum De Bijloke – Concertzaal
Jozef Kluyskensstraat 2
9000 Gent

Meer info : www.debijloke.be, www.brusselsphilharmonic.be en www.jefneve.be
——————————–
Zaterdag 2 mei 2009 om 20.15 u
Flagey – Studio 4
H.-Kruisplein
1050 Elsene (Brussel)

Meer info : www.flagey.be, www.brusselsphilharmonic.be en www.jefneve.be

Interview : Inspiratie komt niet uit de lucht vallen. Jef Neve zijn eerste pianoconcerto, Geert Van der Speeten in De Standaard, 11/04/2009

Elders op Oorgetuige :
NOB & Anna Vinnitskaya, 19/06/2007 (Béla Bartók, Concerto voor orkest)

Koen Theys – The Dynamite Show
Voor ‘The Dynamite Show’ (2004), een acht minuten durende video met spectaculaire explosies, kocht Koen Theys honderden explosies aan die doorgaans slechts geleverd worden aan de filmindustrie. Elk van deze explosies is ontworpen als climax of catharsis voor een film. Koen Theys haalt deze beelden echter uit hun context en monteert ze één na één tot één grote ketting van ontploffingen. Aan deze opeenvolging van meer dan tweehonderd explosiebeelden voegde hij een oorverdovende soundtrack toe, die dit werk tot een fysieke beleving maakt.

Tribe (B) – 2 x 3, A Battle of Strings
Het jonge en multidisciplinaire collectief Tribe brengt een gestructureerde ‘improsessie’ met visuals van beeldend kunstenaar Michiel Alberts. De muziek is open, de bezetting wisselend, met telkens andere battle duo’s. Musici komen en gaan, spontaan en verrassend. Samen zijn ze op avontuur en breken ze uit naar multimedia. Het publiek wordt meegenomen in een muzikale roes en zit middenin de creatie. Denk hierbij eerder aan een spontaan muzikaal gesprek dan aan een jamsessie. De stijl is hedendaags klassiek & beyond: van experimentele minimal tot alternatieve acoustic ambient…
Website : www.thetribesite.com

Sara Manente – Lawaai means Hawaai
Vertrekpunt van dit work in progress is het woord ‘noise’ en de definities ervan. Die zijn verschillend naargelang de context waarin het woord gebruikt wordt: akoestiek, communicatie of ITc. Manente gebruikt ‘noise’ als een inspiratiebron om een polyfonie aan realiteiten op te roepen. Haar choreografie bestaat uit drie delen, waarin ze telkens refereert aan een ander akoestisch verschijnsel: vervuiling, echo, absorptie, … Sara Manente studeerde klassieke en hedendaagse dans in Spinea, Bologna, Madrid en Brussel. In 2008 nam ze deel aan APT (Advanced Performance Training), een postacademische opleiding voor performancekunst in deSingel.

DelVitaGroup Feat. Eric Vloeimans
Vijf muzikanten, actief in de Belgische jazzscene, laten met DelVitaGroup een frisse wind doorheen het jazzrepertoire blazen. Ze experimenteren met klanken en invloeden van grootmeesters als Mark Turner, Claude Debussy, Jim Black en Belmondo. Door ruimte te geven aan elke individuele stem, creëren ze een interactieve sfeer vol intimiteit én uitbundigheid.Drang naar vernieuwing leidde hen naar de Nederlandse toptrompettist Eric Vloeimans. Moeiteloos beheerst hij het complete bereik van zijn instrument: van energieke en snelle hoge noten tot zachte velvet. Een gedroomde gastartiest voor deze rasmuzikanten.
Websites : delvitagroup.depagina.be en www.vloeimans.demon.nl

Tijd en plaats van het gebeuren :

dedonderdagen #18
Donderdag 30 april 2009 vanaf 20.00 u
deSingel
Desguinlei 25
2018 Antwerpen

Meer info : www.desingel.be

20 jaar geleden ging WALPURGIS in het Nieuwpoorttheater in Gent in premiere met haar allereerste muziektheaterproductie Mignon. En wat is er sindsdien niet allemaal voor bijzonders gecreëerd. Misschien herinner jij je nog Saterzang Antigone i.s.m. Leporello (de eerste ‘opera’ die Luc Brewaeys voor het muziektheater componeerde) of het eerste muziektheaterproject van Josse De Pauw en Peter Vermeersch – De oplosbare vis, of Harawi met pianist Alain Franco, De kleine zeemeermin in Les Bains in Brussel il.s.m. Bronks en de Roovers, Charms met o.a. Benjamin Verdonck en Philippe Thuriot, De helling van de oude wijven met mezzosopraan Gerrie de Vries, de hilarische librettolezingen met o.a. Sam Bogaerts, Adriaan Van den Hoof en Tania Van der Sanden of de noces/svadebka/debruiloft met de Roovers en het SPECTRA Ensemble.

Ook voor de komende jaren staan er weer boeiende projecten en samenwerkingen op het programma. Genoeg redenen dus om te feesten en dat doet Walpurgis in stijl met een nieuwe editie van het FENIKS FESTIVAL. Net als vroeger is het FENIKS FESTIVAL door de informele sfeer die gecreëerd wordt en de onconventionele combinatie van genres en artiesten een uniek gebeuren dat uitnodigt tot artistieke dialoog en verrassende ontmoetingen.
Het FENIKS FESTIVAL zal jaarlijks plaats vinden rond de nacht van 30 april op 1 mei (Walpurgisnacht) in de gloednieuwe muziektheaterwerkplaats, gelegen in Mortsel en opnieuw deFENIKS genoemd.

Zolang we praten is er hoop – André Klukhuhn
Openingsspeech over het methodisch pluralisme in kunst en wetenschap door een van de meest bijzondere wetenschappers van Nederland. André Klukhuhn schreef de filosofiebestseller De geschiedenis van het denken (2003) en het recent verschenen Alte mensen heten janus (2008).

Cinema Novo – Michel Massot, Tuur Florizoone & Marine Horbaczewski
Als Tuur Florizoone, accordeonist en componist (bekend van o.a. de film Aanrijding in Moscou) en de tuba- en trombonevirtuoos Michel Macsot de celliste Marine Horbaczewski ontmoeten, ontstaat er een krachtige alchemie. Al improviserend tovert het drietal de vreerndste, meest prettig gestoorde, maar bovenal ontroerende klanken uit hun instrumenten, balancerend tussen hedendaagse kliassieke muziek en jazzimprovisaties. Ze spelen werk van hun eerste cd cinema Novo.

Stom Paard-fragmenten I, II, III & IV – Thaïs Scholiers & Johan Bossers
Elke avond een andere korte flash uit de fel gesmaakte WALPURGISproductie Stom Paard (Zomer van Antwerpen 2006).

MEDIUM – Johanne Saunier
Geklemd tussen een tekst die ze had willen uitvinden en bewegingen die sneller gaan dan ze ooit had kunnen denken, geeft danseres Johanne Saunier haar lichaam te leen aan beelden en laat zij haar stem een andere imiteren. Zij probeert een moment te belichamen. Haar dagelijkse routine.

Trinity Songs – Benjamin Dieltjens & Judith Vindevogel
Liederencyclus voor sopraan, klarinet en live electronics van Bart Vanhecke op fragmenten uit o.a. de Bhagavad Ghita.

BDE – eerste lezing – Jeroen Brouwers, Josse De Pauw & Eric Thielemans
Middernachtslezing door Josse De Pauw en Eric Thielernans van een monoloog die Jeroen Brouwers schreef in opdracht van WALPURGIS. De titel BDE verwijst naar het fenomeen van de ‘bijna-doodervaring’. Voor Brouwers geen mystieke, gelukzalige sensatie maar een nachtmerrie op de vage grens tussen flctie en non-fiche.

Or propos – Claire Goldfarb
Een fijnzinnige dialoog tussen de Luikse componiste, celliste en zangeres Claire Goldfarb en haar cello.

En volgend jaar uw kop – Jochen Balbaert, Stefaan Degand & Kaat Hellings
Em bizar middeleeuws ridderverhaal voor drie stemmen op tekst van Tom Hannes en muziek van Steve Reich en Rudi Genbrugge. De meest recente creatie van WALPURGIS.

Vleugels voor de wandelaar: Cole Porter Anthology I & II – Wilfried Van den Brande & Dirk Baert
Night and day, I’ve got you under my skin, Ev’ry time we say goodbye, Begin the beguine, Anything goes. In bet kader van zijn residentie bij WALPURGIS offreert Wllfried Van den Brande naast deze wereldbekende Cole Porter-songs ook een aantal minder bekende pareltjes uit het meer dan 800 songs tellende oeuvre van deze high-society hedonist-annex-stoïcijn.

Machinations – version VocaalLAB Nederland 2009 – VocaalLAB Nederland
VocaalLAB is een internationale werkplaats en productiehuis dat zich richt op de ontwikkeling en de uitoering van hedendaag vocale muziek. De concertante uitvoering van Machinations, een composite van de Frans-Griekse componist Georges Aperghis, ligt aan de basis van een nieuwe rnuziektheatercreatie waarmee zij eind mei in premiere gaan tijdens de OperaDagenRotterdam.

Ophelia – Sarah Maria Sun, stefanpaul & Michael von zur Mühlen
Een uit de hand gelopen uitvoering van de klassieke Ophelia-liederen van Richard Strauss door de Duitse sopraan Sarah Maria Sun (Neue Vocalsolisten Stuttgart) in een regie van de fel omstreden jonge Duitse regisseur Michael von zur Mühlen.

De wijdere wereld van water – Iris De Blaere, Frank Nuyts & Dirk Opstaele
Leporello en Hardscore bundelden hun krachten voor een muzikale vertelling over Het tinnen soldaatje van Hans Christian Andersen, waarin de betekenisoverdracht via woorden langzaam opgaat in pure klanksemantiek en ritmische structuren. Ritmiek vervangt logica, rede loopt uit in gevoel.

Penelope – fragment – de gezusters De Beul, Valeria Garré & Glenn Vervliet
Een fragment uit het muziektheaterproject van Koudvuur over de immer wachtende Penelope.

Witter als krijt was haar habijt – interactieve live opname & voorstudie – Eurudike De Beul, Amparo Cortés & Glenn Vervliet
In bet kader van haar residentle bij WALPURGIS gaat mezzoopraan Eurudike De Beul samen met bet publiek en in het gezelschap van flamencozangeres Amparo Cortés op zoek naar de universele ‘cri humain’.

Doorlopend :
WALPURGIS 1989-2009 tentoonstelling
Die Fliege fliegt und stürzt verrückt – DVD van het beeldend werk van Steffie Van Cauter
Schrijn #1 – Schrijn #2 – twee installaties van Eurudike De Beul

Tijd en plaats van het gebeuren :

Feniks Festival
Van donderdag 30 april tot en met zondag 3 mei 2009
Muziektheaterwerkplaats deFeniks
Deurneleitje 6
Mortsel

Meer info
: www.walpurgis.be

Elders op Oorgetuige :
Die Fliege fliegt und stürzt verrückt : live soundtrack voor een boom en een eenzaam fietsje, 7/10/2008
Trinity trip op de dunne grens tussen droom en geperverteerde werkelijkheid, 22/04/2008
Machinations : muziekspektakel voor vier vrouwen en een computer, 20/04/2008
Wachten tot het wachten stopt : Penelope in Brussel, 16/04/2008
Chaotische balkanbruiloft op Focus Flamand, 16/05/2007
Walpurgis’ Stom paard : stille muziek op een geheime locatie, 11/07/2006

Marc Verhaegen (1943) werd, net zoals vele andere bekende hedendaagse componisten (o.a. Wim Henderickx, Luc Van Hove, Jan De Maeyer), gevormd in de compositieklas van Willem Kersters. Toch vertoont het oeuvre van Verhaegen weinig invloed van zijn leraar. Verhaegen werd vooral beïnvloed door een aantal Russische componisten zoals Stravinsky, Prokofiev en Rachmaninov van wie hij de ritmische stuwkracht, de ironie en de lyriek overnam. Verder laat zijn werk ook een grote liefde voor Ravel vermoeden. Verhaegen heeft niet de intentie baanbrekend of experimenteel te zijn. Hij grijpt vaak terug naar de traditie, bijvoorbeeld door het gebruik van traditionele vormen zoals de sonatevorm en de suite. Zijn muzikale taal kan als post-tonaal omschreven worden. Belangrijk is zijn grote aandacht voor lyrische melodiek. Marc Verhaegen wisselt verschillende toonspraken met elkaar af. Hij schreef zowel meer romantische als meer modernistische composities waarbij zijn aandacht voor de instrumentatie een belangrijk algemeen kenmerk is. Marc Verhaegen orkestreert meestal impressionistisch en dit uiteraard onder invloed van Ravel. De composities van Marc Verhaegen vertonen een sterke zin voor symmetrie en structuur. Er vindt telkens een motivisch-thematische ontwikkeling plaats waarbij de verschillende muzikale segmenten duidelijk worden. Verhaegen maakt veel gebruik van het principe van de retoriek en dit door middel van contrapuntische technieken.

Vernieuwing is voor de Vlaamse componist Janpieter Biesemans (1939, Vilvoorde) bewust geen prioriteit. Een belangrijk kenmerk van zijn muziek is de band tussen muziek en het leven. Enerzijds is zijn muziek een zoektocht naar wat er in de mens en de wereld leeft. Anderzijds tracht hij als een maatschappijbewust kunstenaar een boodschap over te brengen met zijn werken. Met een grote variatie aan muzikale middelen en stijlen poogt hij op een zo efficiënt mogelijke wijze een buitenmuzikale realiteit uit te drukken.
Biesemans ziet zichzelf niet als componist, maar als ‘muziekschrijver’. Waar een ‘echte’ componist volgens hem onmiddellijk ‘to the point’ komt bij het concipiëren van een werk, opteert Biesemans voor een alternatieve schrijfwijze. In een eerste fase wordt zijn aandacht getrokken door een gegeven dat hij als zijn ‘muze’ definieert. Met deze muze als gids ontwikkelt het muziekstuk zich tijdens het schrijven om pas bij de laatste noot tot de essentie te komen.

Raoul De Smet (1936) valt zomaar niet direkt onder één noemer te vatten. Hij componeert werken die hun ontstaan danken aan allerlei impulsen of situaties in het dagelijks leven. Hij stelt voortdurend systemen in vraag en staat wantrouwig tegenover elke vorm van academisme. Dodecafonie, serialisme, aleatoriek, jazz, etnische muziek worden als een kluwen verweven in zijn composities. Een systeem staat voor hem los van een stijl.
Belangrijk ook is De Smets vorming als romanist en hispanoloog, wat zijn stempel heeft gedrukt op zijn muziek die wel eens als ‘expressief eclectisme‘ wordt omschreven.
Raoul De Smet over Symfonie nr 2 ‘Siciliaans logboek’ : “Omdat er toch geen vooruitzicht op mogelijke uitvoering bestond, besloot ik in 1972 geen werk meer te schrijven voor symfonisch orkest en me volledig toe te leggen op kamermuziek in al haar aspecten. Het was pas in 1992, nadat ik een saxofoonconcerto met strijkorkest had geschreven, dat ik de kriebels kreeg om nog eens aan een werk voor symfonisch orkest te beginnen. Het werd een vioolconcerto voor een Poolse violist. Op dat elan ging ik verder en begon aan een nieuw symfonisch werk. Dat ging eerst moeizaam en werd vaak onderbroken.
Tot ik met Pasen 1995 naar Sicilië op vakantie ging. De zon, de antieke ruïnes, de natuur, de steden maakten op mij een sterke indruk en, thuisgekomen, begon ik vol enthousiasme weer aan de symfonie. Dat zelfde jaar was ze af.
Het werden drie delen, waarvan ik, achteraf, vond dat ze overeenkomst vertoonden met de dagindeling die ik daar gekend had: 1.Ochtendgloren aan de Etna: langzaam de dag beginnen, genieten van de opkomende zon, het ontwaken van vogels in de natuur. Maar wel met op de achtergrond de altijd onheilspellende vuurberg. 2. Middag in Palermo: naar de middag toe meer en meer bedrijvigheid: de typische drukte en het chaotisch verkeer in een Zuiderse stad voor het middaguur (de zorg voor het eten e.d.) en dan plots de lege straten, de stilte: hora sexta / siësta! 3. Avond in Taormina: de vroeg ingevallen duisternis, de aangename gevoelens en vermoeidheid na een zonnige dag en de elektrische ontladingen in de atmosfeer in de vorm van weerlicht, onverwachte donderslagen, een plotse windstoot, die even de nachtelijke rust verstoren.
De muziek vertelt geen verhaal, maar is eerder een weergave van een sfeer, zoals foto’s die kunnen oproepen. De eerste ondertitel was trouwens: drie impressies. Maar vorig jaar, in voorbereiding van deze creatie, dacht ik aan de term ‘logboek’, het ging immers om reisnotities. Dat verklaart het vrij serene verloop van het werk waarin pasteltinten het halen boven massieve klankexplosies, vaak uitingen van agressie en woede, zoals men die hoort in vele eigentijdse werken. Dat was hier niet aan de orde: het was een aangename reis. Jarenlange praktijk in de kamermuziek heeft wellicht ook zijn invloed gehad op de instrumentatie.” (*)

“Universaliteit” lijkt een sleutelwoord te zijn dat het gehele werk van Dirk Brossé (1960) karakteriseert, en dit op verschillende niveaus. In de eerste plaats wil de componist met zijn œuvre een “universeel” publiek bereiken. In functie daarvan wordt bewust geopteerd voor een directe taal die onmiddellijk aanspreekt en ook voor de muzikale “leek” toegankelijk is. Daarbij is Brossé niet bevreesd om naast de technieken van de “klassieke”, tonale traditie regelmatig uitstapjes te maken in het domein van de wereldmuziek en de populaire genres. Bij zijn composities maakt hij ook graag gebruik van een onderliggend programma, dat de muziek met buitenmuzikale elementen verbindt en een heldere verhaallijn garandeert.

Hetzelfde streven naar alomvattendheid uit zich ten tweede in de domeinen waarin Brossé werkzaam is. De symfonische muziek wordt vertegenwoordigd door symfonieën als Artesia (1995) en The Birth of Music (1997), naast concerto’s voor onder meer viool en klarinet en enkele symfonische ouvertures. Daarnaast is Brossé ook erg actief op het terrein van de filmmuziek en schreef hij muziek voor films van Jean-Pierre De Decker, Roland Verhavert en Stijn Coninx. Enkele inspiratiebronnen op dit gebied zijn de Hollywoodcomponisten Erich Wolfgang Korngold en Franz Waxman. Brossé stelt zich daarbij steeds als doel om volwaardige muziek te schrijven, die meer is dan een klankomlijsting van bewegende
beelden. De dramatiek moet een intrinsiek bestanddeel van de compositie zelf vormen en mag geen louter afgeleide van het scenario zijn. Deze kwaliteiten worden eveneens nagestreefd in musicals als Sacco & Vanzetti (1996) en Kuifje – de Zonnetempel (2001) en Daens (1992/2008) een derde domein waarin Brossé zich engageert.

Programma :

• Marc Verhaegen, Capriccio
• Janpieter Biesemans, Concertino voor marimba en twee harpen
• Raoul De Smet, Siciliaans logboek
• August De Boeck, Rapsodie Dahoméhienne, voor groot orkest (1893)
• Dirk Brossé, Concerto voor klarinet “Warconcerto” (1999)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Feest van de Vrienden van de Rode Pomp – NOB : Belgische muziek
Donderdag 30 april 2009 om 2009 om 19.00 u
Muziekcentrum De Bijloke – Concertzaal
Jozef Kluyskensstraat 2
9000 Gent

Meer info : www.rodepomp.be en www.nob-onb.be

Bronnen :
Over de componisten : www.matrix-new-music.be
(*) Raoul De Smet op www.rodepomp.be

Extra :
Marc Verhaegen op www.cebedem.be en www.matrix-new-music.be
Janpieter Biesemans op www.muziekcentrum.be en www.matrix-new-music.be
Raoul De Smet op www.muziekcentrum.be en www.matrix-new-music.be
August De Boeck op www.cebedem.be
Dirk Brossé : www.dirkbrosse.be, www.muziekcentrum.be en www.matrix-new-music.be
Review : V/C : ‘War Concerto’. Carl Wittrock, Dirk Brossé, Tryggvi Baldvinsson, Bart Cypers op Kwadratuur.be, 11/12/2004
Dirk Brossé, de Belgische ‘buddy’ van John Williams, Johan De Paepe in De Standaard, 24/03/2009

Binnen dat drukke programma tekenen zich toch rode draden af. Na de donkere editie van 2008 ging artistiek coördinator Christophe Slagmuylder op zoek naar een paar creaties rond optimisme en toekomst, waaronder An anthology of optimism van Pieter De Buysser en Jacob Wren en Yo en el futuro van de Argentijn Federico León. Opvallend is ook de sterke Afrikaanse focus, onder meer in werk van Faustin Linyekula. Veelvraat binnen het programma wordt de Italiaanse topregisseur Romeo Castellucci, die naast zijn grootse Divina Commedia-trilogie ook nog een performance van dertien minuten voorstelt. Met verder Jérôme Bel, William Forsythe en Guy Cassiers en Kris Defoort (met een nieuwe opera) zijn grote namen veeleer schaars. Zei Slagmuylder bij zijn aantreden in 2006 dat hijeen andere generatie kunstenaars wou doen ontdekken dan zijn voorgangster Frie Leysen, dan maakt zijn derde programma dat op papier zeker waar.

Onze planeet lijdt aan overproductie en onze beschaving aan overconsumptie. In de huidige wereld is het aanbod – ook het culturele – enorm. In een sfeer van concurrentie en opbod lijken tal van producten en uitspraken inwisselbaar. Van kunstenaars wordt vaak verwacht dat zij sociale en politieke tendenzen bevestigen. Het Kunstenfestivaldesarts werkt niet vanuit vooraf bepaalde thema’s of afgebakende esthetische uitgangspunten. Het streeft er integendeel naar om resonanties op te wekken, om de dialoog op gang te brengen tussen kunstwerken en mensen die voorbij de heersende opvattingen willen kijken. Het staat voor nieuwsgierigheid naar wat kunstenaars ons te vertellen hebben, en openheid voor hun visies op de wereld.

De laatste maanden botsten we op de grenzen van de markteconomie en haar virtuele constructies. We zagen hoe deze crisis paniek en verwarring zaaide: wat is reëel en wat kunnen we nog geloven? Dat wat we met onze eigen ogen kunnen zien en met onze eigen handen kunnen voelen? Talrijke kunstenaars die aan Kunstenfestivaldesarts 09 deelnemen hebben een voorliefde voor nabijheid: ze willen de toeschouwer direct kunnen aanspreken. Maar dit streven naar authenticiteit koppelen ze aan een kritische benadering van ‘realistische’ voorstellingswijzen. Het pseudorealistisch theater van Kornél Mundruczó sticht verwarring bij de toeschouwer. De ambitie van de kunst om de werkelijkheid af te beelden en te streven naar waarachtigheid, wordt hier serieus op de helling gezet. Schijn bedriegt en de blik is vol vooroordelen: in hun recente werk ontregelen videokunstenaars Dias & Riedweg bewust de culturele reflexen die meespelen als iemand zijn blik op de ‘Ander’ richt, diegene die men niet kent.

De dualiteit tussen wat puur is en wat bedacht, duikt voortdurend op. Bij Laura van Dolron slooft de ‘onschuldige’ zich uit om zijn authenticiteit te bewijzen en in Rire van Antonia Baehr wordt zelfs de spontaneïteit van een emotie in twijfel getrokken. De figuur van het kind, de marginaal of de ‘onverantwoordelijke’ vormt vaak de aanleiding om de subtiele grens te onderzoeken tussen wat moreel aanvaardbaar is en wat niet. De recente producties van Romeo Castellucci en van Back to Back Theatre laten wat dit betreft onthutsende confrontaties zien.

Dit festival 09 geeft ook blijk van een verlangen naar optimisme. We kunnen niet beweren dat we vandaag in ‘le meilleur des mondes possibles’ leven. Maar Pieter De Buysser & Jacob Wren of Dominique Roodthooft durven te vertrekken vanuit een mentaliteit die ontsnapt aan de verlammende wanhoop en aan de verstarring van negatieve conclusies. Ze doen dat door kritisch te zijn, maar worden tegelijk gedreven door hoop en een verlangen naar verandering. Ook in de nieuwe creatie van de Argentijn Federico León of die van de Congolees Faustin Linyekula lijkt het motto: laten we toekomst produceren!

Tot slot zijn er verschillende hommages aan de toeschouwer, die onmisbare schakel in het proces van de artistieke creatie. Mart Kangro brengt een voorstelling die zoveel mogelijk aan de verwachtingen van de toeschouwer wil tegemoetkomen. Bij Roger Bernat staat de toeschouwer centraal in een spel van vraag en antwoord. En Jérôme Bel doet op de scène het verhaal van zijn sleutelervaringen als… toeschouwer.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Kunstenfestivaldesarts 2009
Van donderdag 30 april tot zaterdag 23 mei 2009
Op verschillende locaties in Brussel

Het volledige programme en alle verdere info vind je op www.kfda.be