Verrassende soundscape-avond met live performances in Logos

Barbara Buchowiec, Francoise Vanhecke en Moniek Darge Maandagavond kan je in Logos terecht voor een soundscape-avond met composities van Graham Lambkin en een nieuwe produktie van de Logos Vrouwen FraMon en BasiaMo. Met medewerking van Moniek Darge (soundscape composer, performer), Françoise Vanhecke (singer-actor, composer) en Barbara Buchowiec (composer, viola player). Aanleiding tot deze avond is de nieuwste CD ‘Crete Soundies’, uitgegeven op het Newyorkse Kye label, waarvoor soundscaper Graham Lambkin verantwoordelijk is. En daar Graham Lambkin zelf een voortreffelijke klankschapscomponist is, wil Logos zijn muziek graag met jou delen. De Logos Vrouwen duiken op hun beurt in nieuwe klanken geplukt van het internet en brengen je deze verrassende internet-sprokkels, afgewisseld met korte live performances.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Graham Lambkin, Moniek Darge, Francoise Vanhecke : Soundscapes
Maandag 30 augustus 2010 om 20.00 u
Logos Tetraëder

Bomastraat 26-28
9000 Gent

Meer info : www.logosfoundation.org

Extra :
Moniek Darge, Crete Soundies op www.logosfoundation.org
Moniek Darge & Barbara Buchowiec op www.logosfoundation.org
Francoise Vanhecke : www.francoisevanhecke.be

Elders op Oorgetuige :
Logos-Vrouwen FraMon verklanken Kretenzische moedergodin, 29/01/2010
Magnesia : Levka Ori ontsluit haar geheimen, 15/01/2007

Cultuurmarkt van Vlaanderen geeft startschot van het nieuwe cultuurseizoen

Cultuurmarkt van Vlaanderen 2010 Op zondag 29 augustus kan je tussen 11.00 en 21.00 uur het uitgebreide nieuwe aanbod van kunst- en cultuurhuizen uit heel Vlaanderen ontdekken.
In de hele Antwerpse binnenstad zijn er gratis optredens op binnen- en buitenpodia. Op de infomarkt presenteren meer dan 200 cultuurhuizen hun programma voor het nieuwe cultuurseizoen.

Startschot van het cultuurseizoen
De laatste zondag van augustus geeft de 15de Cultuurmarkt van Vlaanderen het startschot van het nieuwe cultuurseizoen. Overal in de Antwerpse binnenstad vind je informatie om je culturele agenda voor 2010 en 2011 mee te vullen.
De hele dag zijn er gratis optredens die een voorsmaakje geven van wat je in de Vlaamse theaters, cultuurhuizen en concertzalen zal terugvinden.

Culturele infomarkt
Op de infomarkt informeren meer dan 200 organisaties uit de Vlaamse kunst- en cultuursector je over hun nieuwe seizoen. Ze doen hun programma voor de komende maanden uit de doeken, beantwoorden met plezier je vragen en delen gretig brochures uit. Pleinen en straten groeperen verschillende disciplines. Dansscholen vind je op de Veemarkt, literatuur & erfgoed op de Meir, theater op de Groenplaats, circus & vorming op het Steenplein en muziek op de Grote Markt. Cultuurcentra uit Brugge, Antwerpen, Mechelen, Knokke-Heist en Turnhout nemen plaats op de Suikerrui.

Kinderen jonger dan 12 kunnen het Vliegparcours langs de kraampjes volgen. Elke halte heeft voor hen een leuke opdracht in petto, waarmee ze een verrassing kunnen verdienen.

Live optredens
Maar er valt meer dan louter informatie te rapen … Op 18 binnen- en buitenlocaties zijn er gratis optredens. Zo kan je de sfeer opsnuiven van het betere kinder- en jeugdtheater in HETPALEIS en is het de hele dag lachen met de comedymarathon in podiumcafé Buster. In het Fakkelteater geven bekende acteurs en cabaretiers je alvast zin om kaartjes te bestellen voor hun nieuwe voorstellingen.

Ook de muziekliefhebbers komen volop aan hun trekken. Klassieke ensembles concerteren in de kapel van de Lessius Hogeschool, jazzmuzikanten hebben een eigen podium op de Meir, waar ook brassbands hun koper laten blinken. Voor sterke Nederlandstalige muziek moet je in de KBC-Toren zijn. Op het grasveld op de Groenplaats kan je ontspannen met multiculturele ritmes op de achtergrond. Ook op de Grote Markt kan je even uitblazen op een comfortabele zitzak.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Cultuurmarkt van Vlaanderen 2010
Zondag 29 augustus 2010 vanaf 11.00 u

Op verschillende locaties in de Antwerpse binnenstad

Het volledige programma en alle verdere info vind je op www.cultuurmarkt.be

Internationale wedstrijden pianoforte & klavecimbel op MAfestival

Pianoforte Al sinds 1964 organiseert het Festival van Vlaanderen – Brugge jaarlijks de gerenommeerde Internationale Wedstrijden Oude Muziek. Deze wedstrijden richten zich tot jonge, hoog gekwalificeerde uitvoerders uit binnen- en buitenland, gespecialiseerd in de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk. Het competitieve element is niet het doel op zich,maar eerder een middel om het streven naar het aller hoogste uitvoeringsniveau te stimuleren. Jonge uitvoerders worden geconfronteerd met elkaar, met academici én met het publiek.

Nieuw sinds 2008 is dat de winnaars naast een geldprijs en een uitnodiging voor een concert in het volgende MAfestival, een aantal concerten wordt aangeboden in samenwerking met gespecialiseerde organisatoren in binnen- en buitenland. MAfestival vindt het belangrijk om jonge, getalenteerde musici ook op dit vlak professioneel te begeleiden.

In 2010 staan de wedstrijden klavecimbel en pianoforte op het programma. Vanaf 6 augustus kan je de deelnemers live aan het werk zien en horen. De preselecties (6 – 10 augustus) en halve finales (12 augustus) vinden plaats in het Provinciaal Hof en zijn vrij toegankelijk. De finales vinden plaats op zaterdag 14 augustus. Het gedetailleerde programma en wedstrijdrepertoire kan je terugvinden op www.mafestival.be.

Voor de halve finales staat een nieuw werk van een Vlaams componist op het programma. Zo is er de creatie van SCHIZZO voor pianoforte solo van Annelies Van Parys te horen. Op donderdag 12 augustus wordt de halve finale gespeeld. Die biedt de interessante opportuniteit om eenzelfde werk meerdere keren te horen onder de vingers van verscheidene topmusici.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Halve finale wedstrijd Pianoforte & Klavecimbel
Donderdag 12 augustus 2010 om 14.00 u
Provinciaal Hof
, benedenverdieping
Markt 3
8000 Brugge

Gratis toegang

Meer info : www.mafestival.be
————————
Finale wedstrijd Pianoforte & Klavecimbel
Zaterdag 14 augustus 2010 om 20.00 u
Concertgebouw

’t Zand 34
8000 Brugge

Meer info : www.concertgebouw.be en www.mafestival.be

Extra :
Annelies Van Parys : www.anneliesvanparys.be , anneliesvanparys.spaces.live.com en www.matrix-new-music.be

Elders op Oorgetuige :
MAfestival gaat op zoek naar oosterse invloeden in de westerse muziek, 28/02/2010

Oorgetuige met vakantie

Bodrum De vakantie loopt ten einde, het nieuwe seizoen nadert met rasse schreden. Hoog tijd dus om er nog even tussenuit te knijpen en de batterijen op te laden. Vannacht laat ondergetekende de Belgische zomer even voor bekeken om het lichaam te laven aan een overdadige portie zon, zee, strand en zwembad gelardeerd met een beetje cultuur en geschiedenis. Vanaf 10/08 draait Oorgetuige dus op een light-programmatie, zonder enige vorm van manuele interventie. Terug op – hopelijk – 24/08 om indien nodig orde op zaken te stellen en er opnieuw volop in te vliegen.

Autopsie van een gebroken hart op Zeeland Nazomerfestival

Autopsie van een gebroken hart Zang, auditieve installatie en tekst komen samen in de nieuwe voorstelling van An De Donder en Dominique Pauwels. Zij baseren zich op ‘Commentaire‘, het eerste en enige boek van de jonggestorven schrijfster Marcelle Sauvageot (1900-1934). Terwijl ze in het sanatorium behandeld wordt voor tuberculose, schrijft haar geliefde dat hij gaat trouwen met een ander. Als troost biedt hij haar zijn vriendschap aan. Wat volgt als antwoord op deze brief zijn de fijngevoelige, haarscherpe, modern verwoorde observaties van een vrouw die zichzelf hervindt. De Sint Nicolaaskerk in het Nederlandse Brouwershaven met zijn eeuwenoude koorkerk, biedt een akoestisch kader voor deze aangrijpende muziektheaterproductie. 

An De Donder streeft ernaar om de poëzie en muzikaliteit van de oorspronkelijke taal van Sauvageot te respecteren. De ‘Commentaire’, een lange afscheidsbrief van een vrouw in een instelling aan haar geliefde die haar ontrouw was, is voor De Donder het uitgangspunt om de unieke muzikale kracht van een literaire taal te accentueren door deze uit te lichten met theatrale elementen. De creaties van An De Donder voelen door hun multimediaal karakter aan als reizen. Meer nog dan het inhoudelijk vertellen en uitbeelden van reizen zijn De Donders creaties ook reizen langs en doorheen een eigen ambachtelijk omgaan met interdisciplinariteit.

Dominique Pauwels, die eerder tekende voor de muziek van de meeste Woestijnvisproducties, ontwerpt hiervoor een auditieve installatie, waarin live uitgevoerde en opgenomen muziek – dit naar analogie met de Judaspassie, die in 2009 in première ging – met elkaar communiceren. Dominique Pauwels staat bekend voor zijn gebruik van technologie en software in muziek, waarbij hij ‘nieuwe’ klanken op een kenmerkende manier combineert met klassiek klinkende composities.

Tijd en plaats van het gebeuren :

LOD : Autopsie van een gebroken hart
Van do 26 t/m vrij 28 augustus en van di 31 aug t/m do 2 september 2010, telkens om 20.30 u
Sint Nicolaaskerk

Kerkpad 2 in Brouwershaven (NL)

Meer info : www.theaterzeelandia.nl en www.lod.be

Het Zeeland Nazomerfestival loopt van 24 augustus t.e.m. 4 september. Het volledige programma en alle verdere info vind je op www.theaterzeelandia.nl

Extra :
Dominique Pauwels op www.matrix-new-music.be en www.lod.be

Elders op Oorgetuige :
Autopsie van een gebroken hart : LOD’s nieuwste productie in de Bijloke in Gent, 11/01/2010

Bekijk alvast de trailer van deze productie

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=MYGrAK07fmA&w=640&h=385]

Logos’ jaarlijkse Oude Muziek-special met een flegmatisch, fijnbesnaard en Brits tintje

Henry Purcell De jaarlijkse Logos Oude Muziek-special krijgt dit jaar een flegmatisch, fijnbesnaard tintje want met het tema ‘Albion’ verdiepen ze zich in de Engelse renaissance-en barokmuziek. Een rijkgevulde periode is dit, waarbinnen ze meer werk hadden met het maken van doordachte keuzes dan met het orkestreerwerk zelf. Dat neemt niet weg dat de orkestratoren Xavier Verhelst en Sebastian Bradt ook dit keer het beste van zichzelf geven met kleurrijke en stijlvolle arrangementen voor het robotorkest. En zoals het in de vorige edities het geval was, zijn ook blokfluitist Marcel Ketels, gambist Dirk Moelants en tenor Ludwig van Gijsegem van de partij.

Albion is de historische naam voor het grootste Britse eiland en zou reeds dateren uit de 6de eeuw voor onze tijdrekening. De naam zou voor het eerst zijn geboekstaafd in de Massiliote Periplus, een kustbeschrijving die Griekse kolonisten optekenden om het ‘grote eiland in het Westen’ mee te benoemen. Daarnaast lag ook een kleiner eiland, dat ze ‘Ierne’ doopten en op heden gekend is als Ierland (Eire). Tenslotte werden alle kleinere eilandjes (Isle of Man, Shetland Isles, Isle of Lewys) rond de kusten gegroepeerd onder de naam ‘the Brittanniae’, vandaar…

Andere bronnen leggen Albion’s herkomst dan weer bij het Gallo-Latijnse Alb-Iòn, dat op zijn beurt waarschijnlijk afgeleid is van de Proto-Keltische stam Albièn (het laatste stadium van de geologische periode Krijt). De Romeinen brachten dit in verband met het woord albus (letterlijk :’wit’), daarmee wijzend op de witte krijtrotsen van Dover. Sommige taalkundigen schrijven de herkomst toe aan het oud-Welshe woord elfydd, dat zoveel als ‘aarde’ zou betekenen. Maar tot zover de cursus etimologie. Muziek, dáár hadden we het over.

Er werd voor dit thema geopteerd omwille van de gemeenschappelijke feeling die de musici koesteren voor de Engelse renaissancemuziek, én omdat het een buitengewoon rijkgevuld repertoire van pavans, gailliards, grounds, jigs en dergelijke is waarvan spijtig genoeg alleen de Schlagers vandaag de dag nog de Klara-speellijsten halen. Dat scenario wilden ze bij Logos dus net even vermijden en daarom kozen ze voor de door de muziekgeschiedenis vergeten pareltjes uit het Elisabethaanse tijdvak van Ye Olde England.

Sumer is Icumen in, bijvoorbeeld: een vierstemmige Middelengelse kanon uit het Harley-manuskript van de abdij van Reading. Het is het oudst bekende profane lied uit die periode (wat overigens erg zeldzaam was) en wordt gezongen als een zogenaamde ‘rota’ of rondzang, waarbij de zangers alternerend de strofen herhalen.

John Barleycorn is dan weer een stokoud volksliedje waarin de ‘barley’ (gerst) gepersonificeerd wordt in de gelijknamige onfortuinlijke ziel. De tekst beschrijft de gruwelijke beproevingen waar de plattelandsbevolking de man aan blootstelt: ze slaan hem tegen de grond, snijden zijn benen op kniehoogte af, vermalen zijn stoffelijke resten tussen molenstenen en kauwen al wat van hem overblijft tot pulp.
Maar zie: elk jaar weer keert John Barleycorn terug. Hij voedt ons en doet zijn werk als ingrediënt van de onvermijdelijke borrel. Je krijgt John Barleycorn in een bewerking van Xavier Verhelst.

Van een al even archaische integriteit is The Holly and The Ivy, een volksdeuntje dat het in de loop der eeuwen tot heuse Christmas anthem heeft geschopt. Hierin wordt de ontwikkeling van hulst en klimop, twee plantensoorten die het hele jaar door groen blijven, van zaad over knop tot uitwas beschreven. The Holly and The Ivy, formeel gezien een eenvoudig koraal rond een al even eenvoudige cantus firmus, krijgt er voor de gelegenheid 4 extra gecomponeerde stemmen bij.

John Dowland’s Come Again en Flow My Tears kunnen als iconische stukken natuurlijk niet ontbreken op dit programma. Dat laatste komt uit een van de vele Lachrymae die Dowland schreef en geniet de reputatie het meest gearrangeerde lied uit de Engelse muziekgeschiedenis te zijn. Je krijgt beide liederen gegarandeerd niét in de hese en onnodig trage versie van Sting, maar wel in de vrij bruïtistische remix van Sebastian Bradt.

Daarnaast passeren ook volgende pareltjes de revue: Pastime With Good Company (toegeschreven aan zijne majesteit Henry VIII – overigens zelf een ambitieus blokfluitspeler en -verzamelaar), Blow Shepherds Blow van Thomas Morley, Pavan to the Earle of Salisbury en een 6-stemmige Fantasia van William Byrd, A Jygge For Ladies van de musicerende huurling Tobias Hume, de Fantasia on a hexachord van Alfonso Ferrabosco Jr. (met merkwaardige harmonische modulaties die wat aan Gesualdo doen denken), Variations on a Ground van gambavirtuoos Christopher Simpson en een van de Fantasia’s for the Great Dooble Bass van Orlando Gibbons. Voor de gelegenheid zal Xavier tevens in een aantal stukken meespelen op violone.

Tot slot is Henry Purcell (foto) waarschijnlijk de meest klinkende naam die mensen met muziek van ‘Albion’ zullen associëren. Van hem staan Music for a while en de Fantazia upon One Note op het programma. Een goedgevuld programma dus, waarvan Logos net als altijd iets uitzonderlijks zal proberen te maken.

Tijd en plaats van het gebeuren :

M&M Albion
Donderdag 19 augustus 2010 om 20.00 u
Logos Tetraëder

Bomastraat 26-28
9000 Gent

Meer info : www.logosfoundation.org

Carter Williams combineert video en live-electronics met viola d’amore in Logos

Carter Williams Bij Logos kiezen ze graag voor onbewandelde paden en voor een onorthodoxe kijk op allerhande expressiemiddelen. De zevende stap in de Logos New Media-concertreeks wordt gezet door de Amerikaan Carter Williams, en die combineert video en live-electronics met… viola d’amore. Een typisch barokinstrument dus, voor even neergepoot in een 21ste-eeuwse context. Op dit concert krijgen we tevens muziek van Cathy van Eck, Johannes Fritsch, Dario Palermo en Carter Williams zelf.

Er zijn nog steeds instrumentalisten die een niet-gestandaardiseerd instrument verkiezen om experimentele muziek mee te maken. Eva Zöllner doet dat bijvoorbeeld met de akkordeon, Wu Wei met de sheng, Jorge Isaac met de blokfluit en Carter Williams,… wel, hij is op zijn beurt gespecialiseerd in de viola d’amore, een vandaag de dag ietwat in onbruik geraakt instrument dat zijn bloeiperiode kende in de Barok en stilaan uit de concertpraktijk verdween tijdens het Klassicisme en de Rokoko.

Het instrument onderscheidt zich van de viool door de rijkelijk versierde krul (die een geblinddoekt menselijk hoofd – allegorie voor de liefde – afbeeldt), een iets ‘buikiger’ klankkast en resonantiegaten die in plaats van een gestileerde letter f een oosters zwaard voorstellen – naar men vermoedt een Magrebijnse invloed in de ontwikkeling ervan. De viola d’amore heeft zes of zeven melodiesnaren en, net als de Bulgaarse gdulka (knieviool) en de Noorse hardangerviool ook nog een aantal resonantiesnaren die vooraf in de te gebruiken toonsoort gestemd worden. Met als gevolg dat sommige noten langer doorzinderen dan bij een gewone viool, een soort natuurlijke reverb dus.

De in Keulen gesettelde Amerikaan Carter Williams is zowel uitvoerder, componist als computermusicus. Zijn opleidingen zijn vrij divers: hij behaalde – naast zijn opleiding als instrumentalist – een doktoraat in muziekcompositie aan de State University of New York, volgde computer generated music aan Rice University in Houston en tenslotte musicologie aan de Technische Universität in Dresden. Hij combineert zijn viola d’amore met de nieuwste elektronische snufjes (live electronics en videoprojektie), maar loochent daarbij geenszins zijn roots, die we terugvinden in zowel de etnische muziek als in de historische uitvoeringspraktijk. Ook extended techniques, preparatie van het instrument of improvisatie zijn hem niet vreemd.

Williams ziet zichzelf als fulltime promotor van de viola d’amore in de wereld van de hedendaags klassieke muziek en heeft een pak solowerken gecreëerd die speciaal voor hem geschreven zijn. Daarnaast bespeelt hij evengoed de baryton (een soort viola da gamba met 6 snaren) of de ghu-zheng, een traditionele, 21-snarige Chinese siter. Hij is medeoprichter van het Keulse Koan Trio, van Augenmusick Kollektief en van het Williams-Sack-Whitman Trio (Buffalo, NY). Daarnaast heeft hij banden met centra voor software-ontwikkeling zoals IRCAM en werkt hij geregeld samen met Schlagquartett Köln, Thürmchen Ensemble en het cello-trio BLU.

Tijd en plaats van het gebeuren :

New Media VII – Carter Williams
Maandag 16 augustus 2010 om 20.00 u
Logos Tetraëder

Bomastraat 26-28
9000 Gent

Meer info : www.logosfoundation.org

Extra :
Carter Williams : www.carterwilliams.us
Cathy Van Eck : www.cathyvaneck.net en www.donemus.nl
Johannes Fritsch op en.wikipedia.org
Dario Palermo : www.dariopalermo.net

Boetekanon van Arvo Pärt tijdens slotconcert Musica Sacra in Bever

Arvo Pärt Op zondag 15 augustus brengt het GC Aquarius hun intussen vermaard geworden uitvoering van de Boetekanon van Arvo Pärt (foto) tijdens het slotconcert van Musica Sacra in Bever. Het wordt een avond die, alleen al door zijn bijzondere lengte – 2 uur en 10 minuten – telkens weer voor een memorabele ervaring zorgt. Zowel bij zangers als publiek. Het GC Aquarius (ex Goeyvaerts Consort) is een van de weinige ensembles ter wereld die het aandurft (aan wil, aan kan) deze partituur integraal te zingen. Het is lang, en lastig. Maar het loont zozeer de moeite om dit uitzonderlijk ritueel telkens opnieuw te voltrekken. Elke uitvoering van Kanon Pokajanen is legendarisch en zoveel meer dan een concert.

Onder de hedendaagse koorcomponisten is niemand zo populair als de Est Arvo Pärt (°1935). Heel de wereld zingt zijn religieuze muziek. Zijn eenvoudige, welluidende en geraffineerde stijl beantwoordt blijkbaar aan een wijdverspreide en diepe spirituele nood. Zijn kerkmuziek is sober en ingetogen, ze heeft iets middeleeuws en straalt tegelijkertijd iets van tijdeloosheid uit. Pärt schrijft muziek voor iedereen en niet enkel voor een gespecialiseerd publiek.

Arvo Pärt kreeg zijn eerste muzieklessen toen hij zeven jaar oud was. Hij volgde een opleiding aan het conservatorium in Tallinn vanaf 1957, waar hij les kreeg in compositie van Heino Eller en waar hij in 1963 ook afstudeerde. Zijn eerste composities, waarin invloeden te horen zijn van Béla Bartók, Sergej Prokofjev en Dmitri Sjostakovitsj, dateren uit zijn studietijd. Voor zijn eerste orkestrale compositie, genaamd Necrolog, gebruikte hij de twaalftoontechniek van Arnold Schönberg, maar dit bezorgde hem veel kritiek van het conservatieve Sovjetregime. Na zijn studie kreeg hij een baan bij een radiostation in Estland. Daarnaast ging hij door met componeren. Pärt experimenteerde na zijn studie met diverse compositietechnieken en schreef aanvankelijk vooral seriële muziek
Volgens zijn biograaf Paul Hillier raakte hij hierna in een spirituele en professionele crisis. Hij ging op zoek naar andere muziek en bestudeerde Gregoriaanse muziek, de opkomst van de polyfonie in de Renaissance. In die tijd trad hij toe tot de Russisch-orthodoxe Kerk. In 1968 componeerde hij het werk Credo, daarna trok hij zich een tijd terug en bestudeerde hij Middeleeuwse muziek, waaronder die van Franse en Vlaamse componisten als Josquin Des Prez, Guillaume de Machault, Jacob Obrecht en Johannes Ockeghem.
In 1971 maakte hij zijn rentree met Symfonie nr. 3, waarbij de polyfonische structuur kan worden herleid tot de Nederlandse componisten en die elementen van Middeleeuwse zowel als van Barokmuziek in zich draagt.
Na deze periode sloeg Pärt een andere weg in. Hij begon muziek te maken die hij zelf tintinnabular noemt, ( uit het Latijn tintinabuli, kleine bellen) muziek die klinkt als het geluid van bellen of klokken. Deze muziek wordt gekenmerkt door simpele harmonieën, vaak ook door enkele noten of drieklanken die volgens de componist als bellen klinken. Het eerste stuk waarin hij van deze techniek gebruik maakt is Für Alina, een pianowerk uit 1976. Daarna volgden de drie werken die tot op heden toe het meest bekend zijn: Fratres, Cantus In Memory Of Benjamin Britten, en Tabula Rasa. Estland was vanaf 1944 tot en met 1991 bezet door Rusland. In 1980 verliet Pärt Estland en emigreerde hij naar Wenen. Eén jaar later verruilde hij de Oostenrijkse hoofdstad voor West-Berlijn, waar hij momenteel nog steeds woont. Sinds zijn vertrek uit de Sovjet-Unie schrijft Pärt veel religieuze werken, vaak in opdracht van koren en kathedralen. In 2003 ontving hij de Contemporary Music Award. In 2008 ontving hij de Deense Léonie Sonning-prijs.

Arvo Pärts Kanon Pokajanen (Boetepsalmen, 1995-97) is gebaseerd op de kanon van boete en berouw zoals die reeds in de vroegste Slavisch-Christelijke manuscripten (6de eeuw na Christus) is terug te vinden.De kanon staat symbool voor de verandering, de overgang tussen dag en nacht, het Oude en het Nieuwe Testament, profetie en vervulling, het hier en het hiernamaals. Toegepast op de mens handelt het over de grens tussen het menselijke en het goddelijke, zwakheid en sterkte, lijden en verlossing, sterven en onsterfelijkheid.
Arvo Pärt over de Boetekanon: ‘In deze compositie probeer ik van de taal uit te gaan. Ik wilde het woord zijn eigen klank laten vinden, zijn eigen melodische lijn. Zo ontstond muziek die – tot mijn eigen verbazing – doordrongen was van het eigen karakter van het oude kerkslavisch.’

Tijd en plaats van het gebeuren :

Vocaal ensemble AQUARIUS: Arvo Pärt, Kanon Pokajanen
Festival Musica Sacra
Zondag 15 augustus 2010 om 20.30 u

Sint-Martinuskerk
1547 Bever

Meer info : www.gc-aquarius.be en www.musicasacra.be

Het volledige programma en alle verdere info over Musica Sacra vind je op www.musicasacra.be

Extra :
Arvo Pärt op www.musicolog.com en YouTube

Elders op oorgetuige :
Arvo Pärt komt naar Vlaanderen tijdens Musica Sacra, 8/08/2008

Bekijk alvast dit fragment uit de uitvoering van Arvo Pärts ‘Kanon Pokajanen‘ door AQUARIUS

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=dtV03aEBRSA&w=480&h=385]

HPSCHD, een 20ste-eeuws klavecimbelexperiment van John Cage

John Cage HPSCHD van John Cage is een spectaculair concert voor klavecimbels, elektronica en film waarbij het toeval een grote rol speelt en je als luisteraar je eigen klankenparcours bepaalt. Het publiek wordt uitgenodigd een wandeling te maken doorheen het klankenbos van tien eigenzinnig spelende klavecimbels her en der verspreid op het podium van de grote concertzaal van het Concertgebouw Brugge. Voor één keer vragen we je om je gsm niet uit te zetten. De documentaire Technocalyps van Frank Theys trakteert je op verrassende beelden over het “einde van de mens als intelligentste wezen op aarde”.

De Nederlands componist en musicoloog Leo Samama over HPSCHD : “Een componist die zich op een opmerkelijke manier met de muziek van Mozart heeft bezig gehouden is de Amerikaan John Cage (1912-1992), met name in HPSCHD (1967-1969), voor een tot zeven klavecimbels (deels live deels via een bandopname uit te voeren) en een tot eenenvijftig door computers gegenereerde geluidsbanden. In HPSCHD zijn namelijk duidelijk omschreven composities uit de pianoliteratuur verwerkt, of fragmenten daarvan, waaronder enkele van Mozart.

Het gaat hier om een selecties uit enkele Pianosonates van Mozart, de Sonate in f ‘Appassionata’, opus 57 van Beethoven, de Prelude in d, opus 28:4 van Chopin, ‘Reconaissance’ uit Carnaval van Schumann, The Banjo van Gottschalk, de Three-page Sonata van Ives, Klavierstück Opus 11:1 van Schönberg, de Sonatina seconda van Busoni, Sonata No.5 van Hiller en Winter Music van Cage zelf.

De gevolgde werkwijze bij het samenstellen van de partituur is geheel gebaseerd op de I Tjing met een computersimulatie van het manipuleren van dobbelstenen. Dit laatste is ontleend aan een dobbelstenenspel waarmee walsen gemaakt kunnen worden en dat aan Mozart wordt toegeschreven (KV Anh. C 30.01) en  aan het meer bekende Musikalisches Würfelspiel (KV Anh.294d) van Mozart. De zeven klavecimbelpartijen, waarvan van een tot zeven live uitgevoerd kunnen worden, bestaan uit zeven zelfstandige composities (Solos I-VII).

Solo I is gebaseerd op de zelfde formules als de eenenvijftig geluidsbanden. Solo II bestaat uit Mozarts dobbelstenenspel. Solo III-VI gaan steeds van dit dobbelstenenspel van Mozart uit, maar gaandeweg wordt ander materiaal ingevoegd, telkens geselecteerd met behulp van dobbelstenen. In Solo III zijn dat passages uit klaviersonates van Mozart, in Solo IV hetzelfde maar de twee balken onafhankelijk van elkaar, in Solo V en VI hetzelfde als in de vorige twee, maar nu met de muziek van de overige genoemde componisten. Solo VII, tenslotte, bestaat uit een of meer stukken naar keuze van Mozart, die tezamen twintig minuten duren.

De geluidsbanden zijn geheel samengesteld uit door de computer gegenereerde klanken, deels imitaties van klavecimbelklanken, en zowel horizontaal, in de tijd, als verticaal (en ten aanzien van elk detail van hun klank, sequens, volume en dergelijke) op basis van de I Tjing bijeengebracht.

Kernpunt hier is het gebruik van antefacta die dusdanig zijn verwerkt, dat ze nauwelijks meer enige associatie oproepen met hun oorsprong. Deze antefacta zijn daardoor enkel vanuit hun functie in de doelcompositie, dus die van Cage, te begrijpen en in te kaderen. Zelfs wanneer plotseling momenten van herkenning optreden – een fenomeen dat zich in veel composities met antefacta aandient – hebben deze momenten door de wijze waarop het materiaal uit fragmenten is samengevoegd vrijwel geen andere betekenis dan die een herkenbare losse letter of groep letters bezit in een collage samengesteld uit krantensnippers. In wezen is hier dus gebruik van de muziek van Mozart gemaakt buiten elke betekenis van Mozarts muziek om. ” (*)

Tijd en plaats van het gebeuren :

HPSCHD
Woensdag 11 augustus 2010 om 11.30 u
Concertgebouw Brugge

’t Zand 34
8000 Brugge

Meer info : www.mafestival.be en www.concertgebouw.be

Video en Audio
John Cage op UbuWeb Film en UbuWeb Sound
John Cage op Youtube

Extra :
(*) : Mozart als onderwerp van référence en revérence, Leo Samama op www.leosamama.nl
John Cage : www.johncage.info
John Cage and LeJaren Hiller : HPSCHD, 1969, Stephen Husarik op www.jstor.org
John Cage, anarchie van de stilte, Lotte Devoeght op www.rektoverso.be
John Cage at Seventy: An Interview, Stephen Montague (1985) op UbuWeb Papers
John Cage Online : links compiled by Josh Ronsen
John Cage (1912 – 1992) : Goeroe of charlatan ?, Jan De Kruijff op www.musicalifeiten.nl

Elders op Oorgetuige :
MAfestival gaat op zoek naar oosterse invloeden in de westerse muziek, 28/02/2010

Beluister alvast het eerste deel van John Cage’s HPSCHD

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=SwFdx5ibEmY&w=480&h=385]

Het tweede deel kun je hier beluisteren

Klankenbos : klankkunst in een mooie en rustige omgeving

Pierre Berthet, Houses of Sound Een bos is een concertzaal. De wind doet bomen kreunen, het hout werken en het gebladerte ruisen – soms aarzelend en subtiel, dan weer dwingend en brutaal. Onvoorspelbare opera’s komen je aangewaaid. De natuur dirigeert, jij speelt mee: takjes en dode bladeren kraken onder je voeten, terwijl boven je de knoppen van nieuw leven openknappen. Vogels kwetteren af en aan of zingen driftig op hun uitkijkposten.

Dat is zo al verrukkelijk en helemaal magisch wordt het als je in dat bos klankinstallaties tegenkomt van kunstenaars die hun eigen geluiden toevoegen aan die van de natuur. Constructies die reageren op de wind of bewegingen van passanten. Onheilspellend of juist verleidelijk, maar altijd onberekenbaar en zonder partituur. Vaak hoor je de installaties voor je ziet hoe ze live commentaar leveren bij de klankbeelden van het bos. Dat is Klankenbos, enig in Europa.

Klankenbos omvat een permanente collectie klankinstallaties in openlucht, uniek in Europa. Het parcours bevindt zich op Provinciaal Domein Dommelhof in Neerpelt en prikkelt bezoekers om klankkunst in een mooie en rustige omgeving te ontdekken. De klankinstallaties in het Klankenbos zijn hedendaagse kunstwerken. Het publiek kan op de verschillende plaatsen waar ze opgesteld staan voornamelijk iets horen, maar telkens ook iets zien. Zo maakt jong en oud kennis met het verrassende karakter van klank en hoe mooi klank zonder meer wel kan zijn. De verzameling telt intussen tien vaste en drie mobiele klankinstallaties.

Open Klankenbos
Van maart tot en met oktober 2010 biedt Musica een reeks georganiseerde publieksactiviteiten aan. Naast rondleidingen op vaste tijdstippen kan je ook rondleidingen reserveren, een zomerse muzikale schattentocht beleven en zoveel meer. Elke tweede zondag van de maand kunnen bezoekers genieten van een gratis rondleiding. Een gids neemt het publiek mee langs de installaties en geeft meer uitleg bij de kunstwerken.

Wanneer : zondag 8 augustus, 12 september, 10 oktober 2010, telkens om 15.00 u
Startpunt : infopaneel Klankenbos bij de parking van Dommelhof, Toekomstlaan 5, Neerpelt

Meer info : www.musica.be