Maand: juni 2011

Vanavond zijn Matthias Koole (elektrische gitaar & effecten), Peter Jacquemyn (contrabas & stem) en Stefan Prins (live-electronics) te gast in de Q-O2 werkplaats in Brussel in het kader van de residentie van Matthias bij Q-O2. Het concert wordt opgenomen en zal deel uitmaken van de cd die tijdens deze residentie wordt klaargestoomd.

Matthias Koole (1982) is actief als gitarist in gecomponeerde en geïmproviseerde hedendaagse muziek. Hij behaalde zijn masters gitaar aan het Koninklijk Conservatorium van Gent bij Tom Pauwels en nam vervolgens deel aan het Manama programma van hetzelfde instituut onder leiding van de ensembles Ictus en Spectra. Matthias is stichtend lid van het gitaarkwartet ZWERM en speelt regelmatig met ensembles zoals Champ d’Action en Collectief Reflexible. Als free-lance gitarist heeft hij ook gespeeld met het Ictus Ensemble, Nadar Ensemble, Ensemble Cairn uit Parijs en het Brussels Philharmonic. Matthias creëerde werken van o.a. Richard Barrett, Stefan Prins, Mario Del Nunzio, Karlheinz Essl, Larry Polansky, Clinton McCallum, Cristian Morales-Ossio, Nico Sall, Sérgio Ribeiro. Hij is ook betrokken bij de organisatie van het jonge hedendaagse muziekfestival What’s Next. In 2010 won Matthias de Kranichsteiner Stipendienpreis op de Internationale Ferienkurse für Neue Musik te Darmstadt.

Naast beeldend kunstenaar is contrabassist Peter Jacquemyn een van de boegbeelden van de Belgische improvisatiescene. Hij begon zijn carrière bij WIM (Werkgroep Improviserende Musici) en stimuleert sedertdien al jaren jonge muzikanten om buiten de lijnen te kleuren. De man werkt geregeld samen met het kruim van de internationale improvisatiescene, te weten Fred Van Hove, Peter Kowald, Joëlle Léandre, Jan Pillaert en Tony Oxley. Jacquemyns speelstijl is energiek en spectaculair: zoals hij als beeldhouwer boomstronken te lijf gaat met bijl en kettingzaag, zo hanteert hij als contrabassist simultaan verschillende strijkstokken, blikjes, plastic, kurk of papier om de klank van de contrabas mee vorm te geven. Eigenlijk gebruikt hij zowat alles wat los of vast zit om snaren en klankkast mee te beroeren en doet dat steeds in de hem gekende robuuste en exuberante stijl.

Componist, improvisator en pianist Stefan Prins begon als zevenjarige piano te spelen aan de muziekschool van Borgerhout en volgde nadien ingenieursstudies aan de VUB. Daar verbreedden zijn muzikale horizonten van het uitvoeren van muziek naar het improviseren en componeren. Nadat hij in 2002 afstudeerde als burgerlijk ingenieur, volgde hij een opleiding piano en compositie aan het Conservatorium van Antwerpen en een specialisatie aan de afdeling sonologie van het Conservatorium van Den Haag (2004 – 2005). Als uitvoerend muzicus creëerde hij, naast eigen werk, ook muziek van o.m. Karlheinz Essl, Mark Applebaum en Richard Barrett. Zijn interesse in de mogelijkheden van de technologie in een muzikale context, heeft zich sindsdien vertaald in zijn werk. De virtuele motor daarachter is het permanent in vraag stellen van bestaande mechanismen, tradities, denk – en werkwijzen en de daaruit voortvloeiende zoektocht naar actuele en zinvolle relaties tussen componist, partituur, muzikant, technologie, luisteraar, cultuur en maatschappij.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Matthias Koole, Peter Jacquemyn & Stefan Prins
Woensdag 22 juni 2011 om 20.30 u
Q-O2 werkplaats Brussel
Koolmijnenkaai 30-34
1080 Brussel
Gratis toegang

Meer info : www.q-o2.be

Extra :
Stefan Prins : www.stefanprins.be en www.matrix-new-music.be
Peter Jacquemyn : www.peterjacquemyn.com
Interview met Stefan Prins (reFLEXible), Koen Van Meel op Kwadratuur.be, 12/03/2009

De Amerikaanse celliste en componiste Frances-Marie Uitti kwam begin jaren zeventig naar Europa en woont al vijfentwintig jaar in Amsterdam. Om de harmonische mogelijkheden van de cello te vergroten, experimenteerde Uitti met het spelen met twee strijkstokken tegelijk in één hand. Zij heeft deze unieke en revolutionaire speelwijze zo verfijnd, dat ze veel hedendaagse componisten heeft uitgedaagd om voor haar te schrijven. Dat leidde tot nieuwe composities van o.a. György Kurtág, Luigi Nono, Giacinto Scelsi, Louis Andriessen, Jonathan Harvey, Richard Barrett en Sylvano Bussoti, die met deze techniek in hun compositieproces rekening hielden en de werken speciaal aan Uitti opdroegen. Uitti werkte ook nauw samen met vooraanstaande componisten als John Cage, Iannis Xenakis, Elliott Carter en Brian Ferneyhough.

Enerzijds vervlochten met de wereld van de hedendaagse muziek, anderzijds actief in de wereld van de vrije improvisatie en freejazz, ontwikkelde Uitti – geheel in de lijn van de Amerikaanse avant-garde – een uiterst persoonlijke, op de improvisatie gebaseerde manier van spelen, die je zou kunnen omschrijven als een vorm van anti-acrobatiek: virtuoos op een manier die tegen alle conventies ingaat. Tijdens dit concert confronteert ze 20ste-eeuwse muziek voor cello solo en een eigen werk met de tijdloze suites van J.S. Bach.

Frances-Marie Uitti concerteerde de voorbije decennia als soliste over de hele wereld en op prestigieuze festivals als de Biennale Di Venezia, Strasbourg Festival, Gulbenkian Festival Ars Musica en Holland Festival, en gaf als pedagoge en gastprofessor lezingen en masterclasses aan alle belangrijke Europese conservatoria en aan de muziekafdelingen van diverse Amerikaanse universiteiten: California San Diego, Berkeley, Stanford, Yale en Harvard. Ook gaf ze masterclasses aan de The Juilliard School of Music, met Anner Bijlsma en Ralph Kirschbaum op het Internationale Cello Festival in Aarhus en was ze gastprofessor in 2002-2003 aan het Oberlin Conservatorium, waar ze het klassieke cellorepertoire en kamermuziek doceerde.

Giacinto Scelsi (1905-1988) noemde zichzelf geen componist, maar een boodschapper. Zijn muziek is naar eigen zeggen eenvoudig, want anders zou ze volgens hem geen muziek zijn. De spirituele bronnen waarop Scelsi zich beroept zijn de geschriften van Gurdjieff, Blavatsky, Sri Aurobindo, Steiner en de invloeden die hij opdeed tijdens zijn reizen door India en Nepal. Zijn sonore zoektocht bracht hem van seriële invloeden naar een eigen microtonaal stelsel waarin het systematisch-intuïtief onderzoek van de toon centraal staat.

Een groot deel van het oeuvre van Scelsi was bestemd voor strijkers, ofwel solo, ofwel in combinaties. Scelsi’s interesse voor strijkers begon in het midden van de jaren ’50, toen hij de piano, tot dan toe zijn geliefde instrument om zich uit te drukken, vaker links liet liggen omdat deze niet kon voldoen aan het kwarttoonssysteem. Vanaf dan werden Scelsi’s intiemste stukken geschreven voor strijkers en namen deze een centrale plaats in in zijn oeuvre.

‘Ygghur‘ is het laatste deel van Scelsi’s indrukwekkende ‘Trilogia’ voor cellosolo. De drie delen ‘Triphon’ uit 1956, ‘Dithome’ uit 1957 en ‘Ygghur’, voltooid in 1961 maar pas in 1965 finaal uitgeschreven, kregen als ondertitel ‘The Three Ages of Man’ mee. ‘Ygghur’, wat sanskriet is voor katharsis, kreeg net als de andere delen nog extra benamingen mee voor de subsecties, in dit geval Ouderdom, Herinneringen en Katharsis. Ook deze compositie concentreert zich op één toon en schaaft en schuurt die tot de ware aard ervan naar boven komt. Om dit te bereiken gebruikte Scelsi vibrato’s, trillers, glissandi en microglissandi – voornamelijk in het laatste deel – dynamische verschillen en scordatura, waarbij de cello anders wordt gestemd. Dit is geen muziek die zich bezighoudt met spanning-ontspanning of met tonaal-atonale gegevens. Het spel met de tijd wordt hier een duizelingwekkende rit naar de diepten van de klank, naar wat Scelsi het bolkarakter ervan noemt of ‘la réelle dimension sphérique du son’.

‘Trilogia’ neemt een ietwat aparte plaats in in het oeuvre van Scelsi. Tot op zekere hoogte is het een persoonlijke getuigenis, met een duidelijk programma. Het leven zelf dat doorheen diverse stadia van inwijding vibrerende muziek wordt. Dat vertaalt zich in drie delen met als centrale thema’s jeugd, volwassenheid en ouderdom. Het gebruik van harmonisch materiaal is vrij beperkt. Niettegenstaande het grootste deel van het werk gebouwd is rondom twee nauwe intervallen, weet Scelsi toch een breed draagvlak van aanslagen en dynamische varianten te specificeren, waarbij hij microtonale spectra creëert waarbinnen een perfecte balans tussen intense activiteit en functionele stilte wordt bereikt.

Autodidact Salvatore Sciarrino is sedert de jaren zeventig prominent aanwezig op de podia waar hedendaagse westerse muziek aan bod komt. Zijn klankidioom heeft samen met dat van Luigi Nono een grote impact gehad op een hele generatie componisten. Het spel met stilte en niet-stilte, met omgevingsgeluid, met biologische structuren en extended techniques heeft Sciarrino op een ander niveau gebracht. Telkens is zijn muziek letterlijk een belevenis. Het is een delicaat evenwicht binnen een tijdsruimte dat veel vraagt van zowel musici als toehoorders. Zelf zegt hij : “Mijn muziek vraagt buitengewone uitvoerders. Niet alleen virtuozen, maar musici die kunnen tranformeren. Om de essentie van onze alledaagse bezigheden te herontdekken moeten we het wonder kunnen doorbreken: het wonder van een utopia dat zichzelf openbaart (…). We willen dat de muziek spreekt met de poëtische betovering van een Orpheus waardoor zelfs de stenen ontroerd raken. Waar is muziek anders voor? “

Ondanks zijn geboortejaar 1947, kan je Sciarrino toch nog tot de Italiaanse avant-garde rekenen: hij is erop uit om de klankentaal te vernieuwen met onconventionele geluiden, hij situeert zich als een modern artiest op zoek naar het nieuwe en hij vindt aansluiting bij een landgenoot, die een echte voorvechter was voor authentieke en bezielde nieuwe muziek, Luigi Nono.

Sciarrino vertoonde op zeer jonge leeftijd een bijzondere gave voor de plastische kunsten. Vanaf zijn vier jaar schilderde hij en op tien jaar was hij al informeel abstract. Hij dacht er dan ook oorspronkelijk aan om zich in de richting van de plastische kunsten te ontwikkelen, maar vanaf 1959 voelde hij zich zodanig aangetrokken door de muziek, dat hij begon te experimenteren met compositie. Drie jaar later werd zijn eerste werk uitgevoerd voor publiek tijdens de Nieuwe Muziek Week te Palermo. Van zijn talent voor visuele kunsten blijft de interesse voor opera en muziektheater over. Nog duidelijker visueel zijn de talloze schema’s, schetsen en roosters, die Sciarrino voor grote composities maakt: deze worden zelfs als plastisch werk tentoongesteld. Als componist is Sciarrino zijn eigen weg gegaan. Hij heeft zich laten begeleiden door figuren zoals Franco Evangelisti, zonder dat je echt van een leraarschap kan spreken. Hij heeft zich teruggetrokken in Umbrië, in Città di Castello, ver van de grootstad. De grootste invloed heeft hij ondergaan van Luigi Nono, zowel in de zin van het streven naar vernieuwing als een obsessie, als in de zin van de economisering en uitpuring van de klank, die tegenover de zeer belangrijke stiltes geplaatst wordt. Verschillend van Nono is Sciarrino’s dialoog met alle mogelijke muziek uit het verleden en uit andere genres: hij demonstreert een brede encyclopedische muzikale kennis in bewerkingen en verwerkingen van muziek van de zestiende eeuw over Bach tot Amerikaanse volksliedjes.

Programma :

• J.S. Bach, Cellosuites BWV 1008 & 1009
• M. Feldman, Projection 1 (1950)
• G. Scelsi, Ave Maria (1970), Ygghur (1961/65)
• S. Sciarrino, Due Studi (1974)
• F.M. Uitti, Rap’t

Tijd en plaats van het gebeuren :

Cellorecital Frances-Marie Uitti
Vrijdag 24 juni 2011 om 20.15 u
Sint-Remigiuskerk Vucht
Dorpsstraat
3630 Vucht-Maasmechelen

Meer info : www.ccmaasmechelen.be en www.uitti.org

Extra :
Frances-Marie Uitti op youtube
Morton Feldman op www.champdaction.be, wikipedia (en) en youtube
Morton Feldman: Fijnzinnig klankschilder, Jan de Kruijff op www.musicalifeiten.nl
American Sublime. Morton Feldman’s mysterious musical landscapes, Alex Ross in The New Yorker, 19/06/2006
Giacinto Scelsi: www.scelsi.it en youtube
Giacinto Scelsi 1905-1988, Trilogia 1956-1965 op www.arnedeforce.be
Giacinto Scelsi , The Messenger by Alex Ross, The New Yorker , Nov. 21, 2005
Modern music: Scelsi, Todd M. McComb, 27/01/2000 op www.medieval.org
Recencie : Giacinto Scelsi: Ohoi, Ave Maria, Anâgâmin, Ygghur, Natura renovatur, Alleluja, Emanuel Overbeeke op www.klassiekezaken.nl
Salvatore Sciarrino op brahms.ircam.fr, www.arsmusica.be en youtube
Sciarrino in De Nacht: Nieuwe muziek, Concertzender, 17 april 2007

Elders op Oorgetuige :
De schaduwklanken van Salvatore Sciarrino, 15/02/2008
De kunst van Morton Feldman, 12/02/2008
Arne Deforce brengt hommage aan Scelsi, 22/05/2007

Beluister alvast Morton Feldmans Projection 1

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=a3L4j9nae5o&w=500&h=305]

Giacinto Scelsi’s Ave Maria

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=AuF2UaN5jf4&w=500&h=305]

het eerste deel uit Scelsi’s Trilogia – ‘Ygghur’

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=2ntxlqoAADA&w=500&h=305]

en deel 2

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=OrlrlzmsPKo&w=500&h=305]

Op zaterdag 25 juni verdedigen 5 aanstormende componisten – Jeroen De Brauwer (klas Dirk Brossé), Arnaud De Rouck , Wouter Wemel, Joris Blanckaert (klas Frank Nuyts) en Benjamien Lycke (klas Lucien Posman) – hun graad. Dit concert organiseren zij als onderdeel van hun bachelor- (Benjamien Lycke) of masterproef. Het is een gratis concert met een goeie 3 uur muziek en minstens 30 uitvoerders … Het publiek kan een hele avond genieten van het beste dat deze jonge componisten te bieden hebben.

Benjamien Lycke
Benjamien Lycke (1989) studeert sinds 2008 compositie bij Lucien Posman aan de Hogeschool Gent Conservatorium. Hij studeert/studeerde ook piano, orgel, zang, harmonie aan het Stedelijk Conservatorium Brugge. Tijdens zijn humaniora op de Middelbare Brugse Steinerschool initieerde David Anne hem in de compositie. Op 18-jarige leeftijd presenteerde Lycke een volledige musical, Le Piédestal, met een vijftigtal uitvoerders van de Steinerschool en het Stedelijk Conservatorium Brugge. Zijn eerste symfonische werken werden in 2010 uitgevoerd o.l.v. dirigenten Dirk Brossé en Geert Soenen. In datzelfde jaar werd in de Sint-Salvatorskathedraal te Brugge het liturgisch gemengd koorwerk ‘Salve Regina’ gecreëerd. In opdracht van de Academie de ‘Kunstbrug’ Gent schreef hij de kindercantate ‘Wolkenteller’ die in maart 2011 in première ging in het Capitole te Gent onder leiding van Wim Belaen. Momenteel werkt Benjamien aan een tweede musical in opdracht van ‘Musical van Vlaanderen’ (bekend van ‘Oliver!’, ‘Spamelot’,…) Diverse jonge cineasten en musici doen regelmatig een beroep op hem om muziek voor hen te componeren, o.a. voor kortfilms.

Porgramma :

• Breakfast (video), Denzil Delaere(tenor), Silke Bynens (klarinet), Hendrik Deneir (piano)
• The End, Jorge Carlo Sandoval Moreno(tenor), Silke Bynens (klarinet), Fauve Vermeirsch (piano)
• Countdown, Jorge Carlo Sandoval Moreno(tenor), Silke Bynens (klarinet), Fauve Vermeirsch (piano)
• The Human Beings, Jorge Carlo Sandoval Moreno (tenor), Silke Bynens (klarinet), Fauve Vermeirsch (piano)
• Difigiefia!, Freya Bovijn (basklarinet), Greet De Rudder (fluit), Adriaan Debbaut (piano)

Breakfast verhaalt over de sleur die een man in zijn relatie ondervindt en wat dat voor gevolgen heeft. De dagelijkse routine vertaald zich in hernemingen met maar kleine verschillen die wel grote gevolgen hebben. Dit werk werd verfilmd met de medewerking van Liener Van Hauwaert en Saartje Van Houtte.

The End is een lied in een impressionistische tangostijl met lichte musicalelementen. Het werk beweegt zich, op enkele uitzonderingen na, voornamelijk in de c tonaliteit. Formeel sluit de muziek nauw aan bij de tekst. Het lied bezingt het emotionele einde van een hartstochtelijke relatie.

Countdown bestaat uit tertsverbindingen binnen vier toonsferen: Re mineur, Fa mineur, Lab mineur en B mineur. Concreet wordt het materiaal voor deze compositie geput uit volgend akkoordschema: Dm-F-Am/E-C/G – Fm-Ab-Cm/G-Eb/Bb – Abm-Cb-Ebm/Bb-Gb/Db – Bm-D-F#m/C#-A/E. Dit geldt enkel voor de klarinet en pianopartij. De zanglijn is trager, ‘simpeler’ en bevindt zich in flarden stukken langzame melodie boven de drukte van de klarinet en piano. Dit werk bevat veel repetitie wat soms zeer druk kan zijn (door bijvoorbeeld het versnellen van het harmonisch ritme) maar soms ook zeer fris en helder. Inhoudelijk verteld dit lied de gedachten van een stervende bij het aftellen in de laatste tien seconden van zijn leven.

Human Beings heeft een humoristische ondertoon, bijna cabaretachtig. Het geheel heeft een nogal cabaretachtig karakter maar blijft nooit lang in een bepaalde drive hangen door de vele maatwisselingen. Het akkoordmateriaal is sober maar wordt ‘gerecycleerd’ en ritmisch gevarieerd. Naar het einde toe lijkt het op een soort montage van fragmenten van vroeger uit het werk, dit gelukkig allemaal ter ondersteuning van het karakter van de tekst. De tekst van dit lied beschrijft op een ludieke manier enkele ‘menselijke menselijkheden’…

Difigiefia! De basis van dit werk voor fluit, basklarinet en piano is af te leiden uit de titel: re-fa-sol-mifa- la en daarmee is eigenlijk gans het werk opgebouwd. De stijl is behoorlijk repetitief en zou door sommigen waarschijnlijk als ‘minimalistisch’ of ‘maximalisitsch’ worden beschreven. De bedoeling van deze compositie is om verschillende spanningsbogen op te bouwen aan de hand van een enorme stuwende kracht vanuit de ritmiek en naar het einde toe ook vanuit de harmonie. Qua vorm is dit werk doorgecomponeerd met uitzondering van enkele ‘koppen’ die terugkeren met dan telkens een ander gevolg.

Arnaud De Rouck
Arnaud De Rouck (1985) begon op 8-jarige leeftijd muziek van J.S. Bach te spelen op de piano. Al vroeg voelde hij de drang om zelf ook muziek te schrijven. In die jonge jaren begon zijn gevoel voor harmonie en contrapunt sterk te ontwikkelen. Hij volgde piano en solfege aan de Stedelijke Muziek school te Deinze bij o.a. Alvaro Guimares en Koen Van Overberghe. Daarna studeerde hij verder in de Kunsthumaniora Muziek & Dans te Gent en volgde piano bij Dorothea Haers. Na deze studies vertrok hij naar het Koninklijk Conservatorium Gent en volgde compositie onder Frank Nuyts. Zijn werk kwam o.a. op het festival Voorwaarts maart/ En avant mars in het Bijloke muziekcentrum waar zijn 2de strijkkwartet werd uitgevoerd door het Kryptos kwartet. Verder is hij ook zeer began met andere genres zoals pop, rock, jazz, hiphop, en staan er ook nieuwe projecten in het verschiet.

Programma :

• 6 preludes voor piano, Marc Masson (piano)
• Viool concerto nr. 1- Deel 1, Zhazira Ukeyeva (viool), Anastasia koshushko (piano)
• Piano trio, Ami muto (viool), Hans Vandaele (cello), Reinaert Albrecht (piano)
• Video van het 3de deel uit het 1ste piano concerto, Tae Yoshioka (piano), Timur und Seine Mannshaft (orkest)
• Strijkkwartet nr. 2, Zhazira Ukeyeva, Ludmila Harbuza (viool), Francis Michels (altviool), Liesemarie Beelaerts (cello)

Jeroen De Brauwer
Jeroen De Brauwer is regent muzikale opvoeding. Nadien volgde hij ook een opleiding tot bachelor in de scheppende muziek (compositie) aan het conservatorium van Gent. Dit jaar sluit hij zijn masteropleiding af. Jeroen schrijft “vrij atonaal”. Invloeden van onder meer Fausto Romitelli, Györy Ligeti en Alfred Schnittke zouden volgens sommigen in zijn schrijfstijl terug te vinden zijn.

Programma :

• Dream Songs – Song nr. 3: Deel 1 van een kamerorkest-symfonie gebaseerd op de poëzie van John Berryman
• The world without her, Een klarinettrio geschreven in opdracht voor het Cheiron trio
• 3 études voor 2 piano’s, De eerste drie études van twaalf geschreven voor het pianoduo Tine Allegaert/Lukas Huisman

Wouter Wemel

Prpgramma :

• Het hogescholenkonventlied (zang)
  Na voor zijn scriptie ‘het studentikoze clublied van het Gentse Hogescholenkonvent’ de Gentse clubliederen te analyseren en bestuderen, componeerde Wouter Wemel aan de hand van de verkregen gegevens het Hogescholenkonventlied. Dit lied zal een vaste plaats krijgen in de officiële gedeeltes (eerste en laatste deel) van de cantus. 
• Klavierpapier 2 (piano)
  Wouters tweede pianosuite. Dit werk bestaat uit 4 dansen waarin bestaande clichés niet worden geschuwd. Deze typische, bijna vulgaire elementen worden dan aan een karaktereigenschap van een persoon (die recht tegenover de stijl van de oorspronkelijke dans staat) gekoppeld. Zo bestaat dit werk uit: ‘Valser de l’Ubriacone’ (wals van de dronkaard), ‘Tango di Roberto Calvi’, ‘Squaredance for Oscar Wilde” en ‘Slow van de hyperkinetische masochist’.
• Herfst (koperkwintet)
  In tegenstelling tot de bekende ‘vier seizoenen’ van Vivaldi, maakte Wouter geen gebruik van de fenomenen die zich in de natuur afspelen in deze tijdsperiode. Hij zocht zijn inspiratie in evenementen die in ooit de herfst hebben plaatsgevonden. Er zitten dan ook veel verwijzingen naar Joodse feesten, Franse veldslagen, …  in dit stuk.
• Peruccsiekwartet 1 (percussiekwartet): 
  Wouter begon aan deze compositie op vraag van Ruben Cooman voor het percussiekwartet Bl!ndman Drums. Toen hij echter op Oudejaarsavond te maken kreeg met een echt bedreigende situatie moest hij zijn belevenis ergens kwijt. Hij maakte dus gebruik van de typische capaciteiten van percussionisten (hard, luid en snel). Verder bestaat dit werk uit een hoop ritmische versnellingen en vertragingen.
• Het einde van de 5e cyclus (gitaar, cello, vibrafoon en marimba):
  Dit stuk werd gecomponeerd door Wouter voor het Masterexamen van zijn vriendin Lien Debaeke, op vraag van haar docent klassieke gitaar Yves Storms. Doorheen bijna heel dit stuk speelt de gitaar dan ook de hoofdrol, met ondersteuning van marimba, vibrafoon en cello.  Dit stuk is gebaseerd op ‘de 5e cyclus’ van de Maya-kalender. Het einde van deze grote tijdkring (2012) kondigt volgens sommige mensen ‘het einde der tijden’ aan. In deze compositie komt dit doemdenken echter pas op het einde van het 3de deel. Het stuk omvat wiskundige verwijzingen naar het getal 2012 en de triadeverhouding tussen ‘de hemel’, ‘de zee’ en ‘de aarde’. Door dit drietal ontstaan volgens Wouter aspecten als energie, emotie en evenwicht die doorslaggevend waren voor verschillende elementen van deze compositie. Het werk werd gecreëerd door het Emanon Ensemble tijdens het festival Voorwaarts maart/ En avant mars op 4 maart 2011.

Joris Blanckaert
Joris Blanckaert (1976) studeerde toegepaste wetenschappen aan de Universiteit Gent, jazz accordeon aan het Gentse conservatorium bij Rony Verbiest, en compositie bij Frank Nuyts. Hij componeert en speelt bij o.a. bal des boiteux en de bOOmfanfare, componeert voor uiteenlopende bezettingen en producties, en is tevens componist en artistiek leider bij het muziektheater collectief Fosfor. Het oeuvre van Joris Blanckaert is in volle ontwikkeling. Waar in het begin voornamelijk een sterke invloed aanwezig is van wereldmuziek uit diverse culturen voor kleine ensembles, verschuift dit de laatste jaren meer in de richting van nieuwe muziek voor diverse bezettingen, dankzij de opleiding compositie die hij volgt. Toch blijft hij volkse elementen omarmen, onder andere door het regelmatige gebruik van de accordeon en de sporadische inzet van schalmeien in zijn oeuvre. Deze instrumenten vormen een brug tussen de wieg van de Oosterse en van de Westerse cultuur. Zijn affiniteit met volkse culturen, en zijn kennis van Westerse harmonie, laten hem toe om een interpretatie te geven van het beeld dat de Oosterse muzikale wereld kan hebben (of gehad hebben) van de Westerse kunstmuziek. De twee werken op dit concert “passen mooi in één programma dankzij de hoge sterftegraad van de personages.  Die bedraagt ongeveer 100%”, aldus Jeroen.

Programma :

• K-Quartet, een strijkkwartet in twee delen op basis van het Russische verhaal over de fictieve Luitenant Kijé, een verhaal dat ook Prokofiev heeft geïnspireerd.  Met illustraties door Annemieke Elst.
  Uitvoerders : Arsis4, Pieter Jansen (Viool 1), Daniel Kuzmin (Viool 2), Florian Peelman (Altviool), Romek Maniewski (Cello).
• L’Algerino in Italia, de concertante versie van de kameropera die gecreëerd werd op het MAfestival 2010.  Met illustraties door Randall Casaer.  
  Uitvoerders : Julie Mossay (Sopraan), Sofie Thoen (Alt), Philip Defrancq (Tenor), Bruno Pereira (Bariton), Lot Demeyer (Hobo), Barbara Ardenois (Accordeon), Stefaan Smagghe (Viool), Benjamin Glorieux (Cello), Kristof Roseeuw (Contrabas).  

L’Algerino in Italia is een kameropera op basis van Rossini’s ‘L’Italiana in Algeri‘. Het clichématige beeld dat Rossini schetst over het leven aan het hof van sultan Mustafa, wordt omgekeerd tot het even grote cliché van de rijke Italiaanse weduwe die haar oog laat vallen op haar Algerijnse tuinman. Wanneer ook de mafioze zoon van de weduwe naar de hand dingt van de vriendin van de tuinman, belanden de personages in een kluwen van leugens en intriges. Het libretto van de hand van Dirk Opstaele kreeg de titel “L’Algerino in Italia“. Het is een opera waarin oude en hedendaagse muziek, zowel als Oosterse en Westerse cultuur, worden verenigd.

Joris Blanckaert : “Ik heb met mijn kameropera de traditie van de opera buffa willen bewaren. Daarin wordt spaarzaam omgegaan met zware dramatiek of passie, is het niet de bedoeling de luisteraar te imponeren. Ondanks het hoge sterftecijfer van de personages (100%) leek het me fijn om een zomers klinkend muziekstuk te maken. Het concept van het oriëntalisme heb ik consequent toegepast op muzikale elementen, zodat ook de clichés van de oriëntaalse muziek, de maqam modi en Arabische ritmepatronen, nu en dan in de partituur verschijnen. Tegelijk heb ik de Westerse muziek, met Rossini als vertegenwoordiger hiervan, een spiegel voorgehouden, net zoals dit inhoudelijk met het libretto werd gedaan. Dit resulteert in enkele citaten en vele knipogen naar de 19e eeuwse operamuziek. De vermenging geeft soms een bevreemdend effect.

Voor de keuze van het instrumentarium ben ik uitgegaan van twee principes. Ten eerste heb ik gekozen voor oude, authentieke instrumenten uit de houtblazers- en strijkersfamilie, om een hint te geven hoe deze opera destijd zou kunnen geklonken hebben, zij het in kamerversie : hobo, viool, cello en contrabas. De tweede randvoorwaarde is meer van praktische aard : een heus orkest laten aanrukken in de schuur Ter Doest (waar de opera gecreëerd werd) lijkt niet realistisch. Om toch het orkestrale vuurwerk van de 19e-eeuwse opera te suggereren kwam ik uit op het accordeon, een instrument dat bekend staat als de one-man-band, dat toelaat om tegelijk melodie, harmonie en baslijn te spelen. Soms noemt men het accordeon ook de ‘piano des pauvres’. Steevast te beluisteren in het station van Berchem en Brussel-Noord, wordt het accordeon geassocieerd met variété en chanson, en met de volkse wijken van Brussel en Parijs. Dat maakt het het gedroomde instrument voor de opera buffa in kamerversie. Het accordeon heeft zich in de 19e eeuw ontwikkeld uit de Chinese sheng, een soort mondorgel dat via het Ottomaanse Rijk naar Europa is gemigreerd, waarmee de parallel met Rossini’s oriëntaalse opera snel gemaakt is.”

Tijd en plaats van het gebeuren :

Eindexamens Compositie Conservatorium Gent
Zaterdag 25 juni 2011 vanaf 17.00 u
17.00 u – Benjamien Lycke (bachelor)
17.45 u – Arnaud De Rouck (master)
19.00 u – Jeroen De Brauwer (master)
20.15 u – Wouter Wemel (master)
21.30 u – Joris Blanckaert (master)
Koninklijk Conservatorium – Miryzaal
Hoogpoort 64
9000 Gent

Meer info : cons.hogent.be

Bronnen : de teksten werden bezorgd door de componisten

Extra :
Benjamien Lycke : www.benjamien.be

Elders op Oorgetuige :
Nieuwe kameropera L’Algerino in Italia in abdij Ter Doest in Lissewege, 2/08/2010

Van 24 juni tot 10 juli biedt het Basilica Festival van Vlaanderen de muziekmelomanen een programma aan met een dertigtal concerten van klassiek en jazz tot beiaard en percussie. Compacter in tijd dit jaar, maar zeker niet in kwaliteit. De festivalperiode wordt samengebald in 2 weken gevuld met prachtige symfonische concerten in de Tongerse Basiliek met grote namen zoals Evelyn Glennie en Ilse Eerens, intieme kamermuziek in de prachtige Haspengouwse kastelen en een nieuwe editie van het International Belgian Percussion Festival. Concerten door internationale ensembles en toppers van eigen bodem, gevestigde waarden en jong talent, je vindt het allemaal terug bij Basilica Festival van Vlaanderen. Naast de exclusieve topconcerten in historische kastelen en locaties, pakt het festivalteam uit met verrassende en vernieuwende projecten in ‘Basilica à la carte‘. Basilica Festival van Vlaanderen hecht ook veel belang aan talentontwikkeling en organiseert workshops en masterclasses in de International Belgian Brass Academy en het International Belgian Percussion Festival, die blijk geven van de artistieke kwaliteit, exclusiviteit, internationalisering en attractiviteit van het festival. Nieuw op programma dit jaar is de muzikale fietstocht op zondag 3 juli en op dinsdag 5 juli een Euregionale orgeltrip, een dagtrip doorheen België en Nederland met onderweg een vijftal orgelvisites op verrassende lokaties en evenveel orgelconcertjes.

International Belgian Percussion Festival
Basilica Festival van Vlaanderen stelt dit jaar de tweede editie van het International Belgian Percussion Festival voor. Van zondag 3 juli tot en met zaterdag 9 juli 2011 vormt het historische stadscentrum van Tongeren het decor voor een percussiestage met workshops, masterclasses,  performances en concerten.Vooraanstaande slagwerkers uit de Verenigde Staten, Duitsland, België en Nederland staan garant voor een programma dat overloopt van exclusieve percussieve hoogstandjes op topniveau met zin voor diversiteit en avontuur. Musici, liefhebbers van etnische muziek, kamermuziek, actuele muziek, jazz, symfonische muziek… iedere concertganger zal zijn gading vinden in het uitgebalanceerde artistieke en pedagogische aanbod met de keurmerken Basilica en Belgian Brass.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Basilica Festival van Vlaanderen
Van vrijdag 24 juni tot en met zondag 10 juli 2011
Op verschillende locaties in Limburg
—————————–
International Belgian Percussion Festival
Van zondag 3 juli tot en met zaterdag 9 juli 2011
Op verschillende locaties in Tongeren

Het volledige programma en alle verdere info vind je op www.basilica.be

De Britse componist Sir Harrison Birtwistle (foto) schreef zijn 26 Orpheus Elegies (op teksten van Rainer Maria Rilke) voor contratenor, hobo en harp in 2003-2004. Hij concipieerde het als een tweeluik met zijn opera ‘The Mask of Orpheus’. Dit 21ste-eeuwse meesterwerk vertolkte hoboïst Piet Van Bockstal samen met het Vlaamse toptalent Jonathan De Ceuster (contratenor) en harpiste Annie Lavoisier (Nationaal Orkest van België, Oxalys en Ictus) op de 9de Accademia delle Crete Senesi (Toscane) op uitnodiging van Philippe Herreweghe. In de Sint-Remigiuskerk van Vucht breit ’s lands markantste hoboïst een tweede luik aan dit programma met werk van Heinz Holliger, György Kurtág en Kalevi Aho.

Sir Harrison Birtwistle werd in 1934 geboren in Accrington (Noord-Engeland). Hij wordt beschouwd als één van de meest toonaangevende Britse componisten. Samen met Goehr, Maxwell Davies, Ogdon en Howarth vormde hij in 1953 de New Music Manchester Group die zich toelegde op de uitvoering van werken van seriële componisten. Hoewel hij reeds lang volgens de principes van het serialisme componeerde, besefte Birtwistle dat dat serialisme hem geen voldoening kon brengen. Hij ging zich toeleggen op de meer ‘beschrijvende’ rnuziek waarin hij soms heel eigenzinnig uit de hoek komt. Componisten als Stravinsky, Webern, Messiaen en Varèse werden zijn voorbeelden. Daarnaast zocht hij zijn inspiratie vaak in de schilderkunst: Picasso, Breughel, Cezanne, Dürer en KIee bepaalden zijn denkwereld. Birtwistle heeft tal van opera’s op zijn naam staan. Het drama is nooit ver te zoeken in zijn werk.

Heinz Holliger (1939) is zonder twijfel de meest vermaarde hedendaagse hoboïst, die zonder problemen het klassieke repertoire en de nieuwste technieken voor het instrument beheerst. Zijn werk als componist verbindt formalisme en een voorkeur voor het troebele, voor strikte vormen uit de Renaissance, of geërfd bij Webern en Boulez. Het geeft bovendien blijkt van een vreemde hartslag, van een psychologie die haast buiten adem lijkt. Zijn liefde voor een eenzame en hoge literatuur – die van Celan, Beckett en de late Hölderlin – heeft hem geleid naar een muzikaal universum dat wordt overheerst door een soort verstommende witheid, een gesloten en balancerend universum, niettemin doorkruist met een radicale en koppige taal.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Jonathan De Ceuster, Annie Lavoisier & Piet Van Bockstal : Birtwistle, Holliger, Kurtág, Aho
Dinsdag 21 juni 2011 om 20.15 u
Sint-Remigiuskerk Vucht
Dorpsstraat
3630 Vucht-Maasmechelen

Meer info : www.ccmaasmechelen.be

Extra :
Sir Harrison Birtwistle op en.wikipedia.org, www.boosey.com, www.arsmusica.be, www.compositiontoday.com en youtube
Harrison Birtwistle Interview, Dan Warburton op www.paristransatlantic.com, 8/07/1995
Heinz Holliger op www.schott-music.com en youtube
György Kurtág op www.arsmusica.be, www.boosey.com en youtube
The Mind is a Free Creature. The music of György Kurtág , Rachel Beckles Willson op www.ce-review.org, 24/03/2000
Kalevi Aho op www.fimic.fi, www.fennicagehrman.fi, en.wikipedia.org, www.bis.se (met audio) en youtube

Elders op Oorgetuige :
Weidse klanklandschappen uit het hoge noorden, 9/04/2008

Beluister alvast Sir Harrison Birtwistle’s Orpheus Elegy 3

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=LFTq7aCFGig&w=500&h=305]

Op zondag 19 juni brengen Dominica Eyckmans & Erwin Van Bogaerts in de St Maartenskerk in Kortrijk een concert met werk voor altviool en orgel. Op het programma : werk van Franz Liszt, Wilfried Westerlinck, Ernest Chausson, Samuel de Langhe, Solange Labbé en Jean-Pierre Waelbroeck.

Altvioliste Dominica Eyckmans (1967) legt zich momenteel voornamelijk toe op de hedendaagse en experimentele muziek. In die hoedanigheid speelt ze regelmatig in ensembles als Ensemble Musiques Nouvelles, Kammerensemble Neue Musik Berlin, Musikfabrik en Spectra. Ze was eveneens verbonden aan o.a. Champ d’Action, Ictus, het Aquarius-Ensemble en E88, en verleende haar medewerking aan talloze opnames. Als soliste trad ze onder meer op in het Parijse IRCAM, Weimar en Brussel in het kader van meerdere festivals van hedendaagse muziek zoals Ars Musica en November Music. Naast haar diploma altviool behaalde ze ook een eerste prijs fuga en meesterdiploma in de schriftuur. Van 1995 tot 1999 was ze lesgeefster altviool in de klas van Yves Cortvrint in het ‘Conservatoire Royal de Musique de Mons’. In 2004 sloeg ze ook de weg in van de compositie.

Organist en klavecinist Erwin Van Bogaert (1951) studeerde aan het Lemmensinstituut en het Conservatorium te Maastricht. Aan het Gentse Conservatorium behaalde hij in 1990 een Eerste Prijs (Bachelor) klavecimbel en bekwaamde hij zich verder bij Marcelo Bussi.
Erwin was gedurende 26 jaar titularis-organist aan de Onze-Lieve-Vrouwkerk te Sint-Niklaas, en heeft momenteel deze functie in de dekenale Sint-Martinuskerk van Beveren. Hij was leraar orgel aan de muziekacademies van Berchem, Geraardsbergen en Sint-Niklaas.
Hij is bedrijvig met het geven van concerten in binnen- en buitenland en CD-opnamen (wereldcreatie (Evangelion’ van Raymond Schroyens). Hij is tevens een veelgevraagd begeleider van solisten en diverse koren.

Programma :

• Franz Liszt , Angelus (orgel solo)
• Wilfried Westerlinck, Piccolo Fantasia su un motiva di Franz Liszt (orgel solo)
• Ernest Chausson , Pièce (altviool & orgel)
• Samuel de Langhe jr., Adagio (altviool & orgel)
• Solange Labbé, Gott spricht zu jedem nur…(altviool & orgel)
• Jean-Pierre Waelbroeck , Von mönchischen Leben 1 en 2 (altviool, stem & orgel)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Dominica Eyckmans & Erwin Van Bogaerts : Ibiscus
Zondag 19 juni 2011 om 17.00 u
St Maartenskerk Kortrijk
Sint-Maartenskerkstraat
8500 Kortrijk

Extra :
Dominica Eyckmans op www.muziekcentrum.be
Erwin Van Bogaerts : www.erwinvanbogaert.be
Wilfried Westerlinck op www.matrix-new-music.be, www.cebedem.be en www.classical-composers.org
Solange Labbé op youtube

Elders op Oorgetuige :
Kryptos Quartet zet 65-jarige Wilfried Westerlinck in de bloemetjes, 12/10/2010
Dominica Eyckmans op nocturne Arpia in Herzele, 22/09/2010
Dominica Eyckmans & Erwin Van Bogaerts in Orgel op Maandag, 16/06/2010