Tweede editie Tik Tak Toe focust consequent op recente muziek

Kaija Saariaho TIK TAK TOE is een intiem familiefestival in het landelijke Meigem, waarbij 9 jonge professionele muzikanten consequent focussen op recente muziek. Naast composities uit de wereld van de hedendaagse klassieke muziek worden er werken uitgevoerd die zich meer in de alternatieve rock situeren en is er een concert met bewerkingen voor strijkkwintet van Sukilove ( rockgroep rond Pascal Deweze ) door Sukilove String Orkestra. Alle gekozen componisten ( Giacinto Scelsi, Kaija Saariaho (foto), Sukilove, Tim Vandenbergh, Frederik Neyrinck en Ann Eysermans) tonen een enorme affiniteit met de sonore eigenschappen van klank. Allen sculpteren ze met klank , en vormen zo een eigen klankidioom. De programmatie is zo opgesteld dat er elk uur een nieuw concertmoment (ong. 40 min) begint. Een gevarieerd programma met aangepaste animatie voor de allerkleinsten en tussendoor een gezellige reuzepicknick in de tuin van de galerie. En op de zolder kan je rondsnuffelen in de partituren en het gedachtengoed van de componisten.

Kunstengalerie D’apostrof, een jong initiatief in Meigem, wil een platform bieden aan zowel beeldend kunstenaars ( door regelmatige exposities ) als aan muzikanten, dansers, acteurs die hun creatie in een uniek landelijk kader aan een intiem publiek willen voorstellen. TIK TAK TOE wordt een festivaldag waarbij 9 muzikanten, in zorgvuldig uitgezochte setting, eigen of reeds bestaande creaties zullen uitvoeren.

Deelnemende muzikanten zijn Jeroen Baert (viool), Yumika Lecluyze (viool), Karel Coninx (altviool), Seraphine Stragier (cello), Katrien Gaelens (fluit), Frederik Neyrinck (compositie, piano), Tim Vandenbergh (contrabas,elektronica, compositie), Ann Eysermans (contrabas, compositie) en Pascal Deweze (zang).

Programma :

 Sukilove, Pascal Deweze, Sukilove String Orkestra, Giacinto Scelsi, Kaija Saariaho , Tim Vandenbergh, Frederik Neyrinck , Ann Eysermans, concert, muziek, music, festival, tik tak toe, D'apostrof, Meigem

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tijd en plaats van het gebeuren :

TIK TAK TOE Festival voor recente muziek
Zondag 8 juli 2012 vanaf 16.00 u
Kunstengalerie D’apostrof Meigem

Pastoriestraat 59
9800 Meigem (Deinze)

Het volledige programma en alle verdere info vind je op www.dapostrof.be

Extra :
Giacinto Scelsi: www.scelsi.it en youtube
Giacinto Scelsi , The Messenger by Alex Ross, The New Yorker , Nov. 21, 2005
Modern music: Scelsi, Todd M. McComb, 27/01/2000 op www.medieval.org
Kaija Saariaho : www.saariaho.org, www.chesternovello.com, www.finncult.be en youtube
Kaija Saariaho: de geboren buitenstaander, Jan de Kruijff op www.musicalifeiten.nl
Frederik Neyrinck : www.frederikneyrinck.be, www.muziekcentrum.be en www.goldenrivermusic.be
Tim Vandenbergh op www.muziekcentrum.be
Ann Eysermans : www.anneysermans.be en youtube

Al Margolis, Katherine Liberovskaya, Guy De Bièvre & Phill Niblock bij Q-O2 in Brussel

Phill Niblock Op dinsdag 3 juli verzorgt de Amerikaanse geluidskunstenaar Al Margolis (If, Bwana) een van zijn zeldzame optredens in België. Al Margolis was bijzonder actief in de Amerikaanse underground cassettebeweging van de jaren ’80. Tussen 1984 en 1991 bracht hij op zijn eigen cassettelabel Sound Of Pig Music meer dan 301 tapes uit, waarvan hij de verschillende exemplaren eigenhandig kopieerde. Deze do it yourself attitude kenmerkt hem tot op vandaag. Eigen recenter werk en dat van andere artiesten verscheen op het Pogus label, opgericht door Margolis, in samenwerking met Dave Prescott and Gen Ken Montgomery (1989). Na het vertrek van deze laatste twee werd Pogus een eenmansoperatie.
Sinds 1984 is Margolis muzikaal actief onder de naam If, Bwana (afkorting van “It’s Funny, But We Are Not Amused“). Zijn muziek is van een resoluut experimentele aard, waarbij omgevingsgeluiden, gitaar, computer, tapes en akoestische instrumenten een plaats hebben in een geluid waarbij suggestie belangrijker lijkt dan structuur.

Phill Niblock (1933, Anderson, Indiana) is de perfecte belichaming van de audiovisuele kunstenaar. Als muzikant stond hij aan de wieg van het Amerikaanse minimalisme, maar ontwikkelde zich ook tot een getalenteerde documentairemaker. Live gaan beide elementen hand in hand: Niblock wil de luisteraar onderdompelen, hen het geheel op een intuïtieve manier laten ervaren. De muziek van Phill Niblock kenmerkt zich door enorme texturen die gegenereerd worden door opeenstapeling van tonen die zeer dicht bij elkaar liggen. Zijn muziek wordt vaak omschreven als ‘drone’-muziek, maar dat dekt niet de juiste lading. In een ideale Niblock uitvoering wordt een toon nooit op dezelfde manier gespeeld (in de geest van Heraklitos en de rivier). De muzikanten dienen minutieuze verschillen in intonatie te realiseren telkens ze een nieuwe toon inzetten – al staat op partituur dezelfde noot geschreven. 

Guy de Bièvre (1961, Brussel) is als componist en uitvoerend musicus autodidact. Hij werkte samen met o.m. Anne La Berge, Phill Niblock, Tom Hamilton, Trio Scordatura en Peter Zummo en schreef werken in opdracht van onder meer Guy Klucevsek, Champ d’Action, Seth Josel, WDR Köln en Ensemble Intégrales. Daarnaast is hij actief als geluidskunstcurator, arrangeur, geluidstechnicus en sound designer. Als componist en muzikant heeft Guy De Bièvre een voorliefde voor zowel de experimentele grootmeesters uit de 20ste eeuw als voor de populaire muziek en jazz.

Programma :

  • Deel 1: Katherine Liberovskaya, live video en Al Margolis (If, Bwana), muziek (opgenomen en live klanken)
  • Deel 2: Al Margolis (If, Bwana), muziek (opgenomen en live klanken) in samenwerking met Guy De Bièvre (guitaar)
  • Deel 3: Live video door Katherine Liberovskaya (uit haar persoonlijke database van de laatste 15 jaar) en live mixing van audio stukken (field recordings) door Phill Niblock
  • Deel 4: Film: ‘China88’ (Phill Niblock) / Muziek: ‘Poure and Sethwork’ (compositie: Phill Niblock, guitaar: Guy De Bièvre)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Al Margolis, Katherine Liberovskaya, Guy De Bièvre & Phill Niblock
Dinsdag 3 juli 2012 om 20.30 u
Q-O2 Werkplaats – Brussel

Koolmijnenkaai 30-34
1080 Brussel

Meer info : www.q-o2.be

Extra :
Al Margolis : www.pogus.com en youtube
Phill Niblock : www.phillniblock.com www.schott-music.com en youtube
Guy De Bièvre : www.guydebievre.org, www.myspace.com/guydebievre en youtube

Van de middeleeuwen tot de hedendaagse muziek : zomerse lunchconcerten in Brussel, Leuven en Waver

Midis-Minimes Na de feestelijkheden voor zijn 25ste verjaardag schiet het festival Midis-Minimes gesterkt uit de startblokken en stelt het zijn 26ste editie voor, met van 2 juli tot 31 augustus elke weekdag een concert van 35 minuten, telkens om 12.15 u in het Conservatorium van Brussel. Het wordt tevens de 11de editie van de Zomer van Sint-Pieter in Leuven (in coproductie met 30CC Leuven) met wekelijks vier concerten om 12.15 u in de Sint-Pieterskerk en de 30CC/Schouwburg. Al voor het vijfde jaar gaat de stad Waver in zee met Maca-Minimes dat zijn concerten op dinsdagen en donderdagen organiseert in het Klooster van het Stadhuis van Waver en de Johannes-de-Doper-kerk.

Diversiteit en kwaliteit blijven de twee belangrijkste leidmotieven van de programmering van Midis-Minimes waarin we het geijkte repertoire aantreffen en ontdekkingen, straffe artiesten van bij ons en musici die voor het eerst in België te gast zijn, jonge talenten en gevestigde waarden…
Als opener nodigt Midis-Minimes twee Belgische strijkkwartetten uit: het Quatuor Danel, een van de allerbeste kwartetten van vandaag, en het Quatuor Alfama dat zich geleidelijk een weg baant in de Belgische en internationale muziekwereld. Samen brengen ze een van de meesterwerken van het repertoire: het Octet in mi b groot opus 20 van Mendelssohn. Als afsluiter van de festivaleditie 2012 hoor je een ander weinig uitgevoerd meesterwerk van de kamermuziek: Souvenir de Florence, het strijksextet van Tsjajkovski in een vertolking door Musici van het NOB.

Het is intussen al een traditie dat de programmering is opgebouwd in vijf cycli die gekoppeld zijn aan de dagen van de week: de maandagen brengen traditionele muziek, terwijl de andere dagen verschillende periodes uit de muziekgeschiedenis belichten, van de middeleeuwen tot de hedendaagse muziek.
De maandagen zijn gewijd aan wereldmuziek, aan muziek die soms zo ver af lijkt te staan van onze klassieke westerse klankwereld, aan muziek die ons doet reizen naar Senegal, Marokko, China, Madagascar, Spanje, Bretagne, de Provence… evenzovele bestemmingen als stijlen. Deze cyclus biedt tevens de kans om tal van unieke instrumenten te ontdekken: kora, erhu, biniou, bombarde, katsa, voatavo, hatranatra, marovany, kabosy…

De dinsdagen zijn gewijd aan de oude muziek. We reizen van de 13de naar de 17de eeuw en religieuze muziek wordt afgewisseld met profane, in het gezelschap van De Caelis, Obsidienne, Stephan Van Dyck en zijn ensemble Musica Favola of ook Vox Luminis onder leiding van Lionel Meunier.

Op woensdagen verkennen we de 18de eeuw aan de hand van de stijlevoluties die deze eeuw tekenen: de overgang van barok naar classicisme. Hier ontmoeten we componisten als Bach, Haydn, Mozart en Beethoven, maar ook minder bekende namen als Dauvergne, Rebel, Jacquet de la Guerre en Heinichen.

De donderdagen ruimen plaats voor de 19de eeuw en brengen bekende werken als het Trio op.100 van Schubert uitgevoerd door het Trio Saint-Exupéry, het Concert van Chausson door Jean-Frédéric Molard en Michel Scohy, of liederen van Schubert door Jean-François Novelli.

Om de week af te sluiten brengen de vrijdagen meer eigentijdse muziek met belangrijke 20ste-eeuwse componisten als Sjostakovitsj (uitgevoerd door het Quatuor Coryfeye), Arvo Pärt, Steve Reich…

Als kort intermezzo binnen deze cyclische structuur is er van 16 tot 20 juli een themaweek omtrent de piano die wordt ingeluid door de Frans-Braziliaanse pianiste Juliana Steinbach. Verder zijn er nog twee ontdekkingen tijdens die pianoweek: Didier Castell-Jacomin en Beatrice Berrut.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Midis-Minimes
Van maandag 2 juli t.e.m. vrijdag 31 augustus 2012

Elke weekdag om 12. 15 u
Koninklijk Conservatorium
Regentschapsstraat 30
1000 Brussel
————————-
Zomer van Sint-Pieter
Elke dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag tussen 2 juli en 31 augustus 2012
( behalve op 7, 8, 9 en 10 augustus) , telkens om 12. 15 u
Sint-Pieterskerk
Grote Markt
3000 Leuven

30CC / Schouwburg
Bondgenotenlaan 21
3000 Leuven
————————-
Maca-Minimes
Elke dinsdag en donderdag tussen 2 juli en 31 augustus 2012, telkens om 12. 15 u
Cloître de l’Hôtel de Ville
Place de l’Hôtel de Ville
1300 Wavre

Eglise Saint Jean-Baptiste
Place Cardinal Mercier
1300 Wavre

Het volledige progamma en alle verdere info vind je op www.midis-minimes.be, www.zomer-van-sint-pieter.be en www.maca-minimes.be

Van Bach tot Takemitsu : gratis kamermuziekfestival in de Bijloke

Graduation 2012 Van 15 juni tot 1 juli presenteert School of Arts Gent de afstudeerwerken van de studenten KASK en Conservatorium. Jonge kunstenaars en ontwerpers staan te trappelen om hun vleugels uit te slaan. Voor het zover is, nodigen zij je uit voor een kennismaking met hun werk. Graduation bestaat uit een tentoonstelling, een dramafestival, KASKfilms, modeshows en concerten. Graduation wordt feestelijk afgesloten met het Klein Ensemble Festival Klassiek in de Bijloke. Studenten klassieke muziek brengen werk van o.a. Johann Sebastian Bach, Leo Brouwer, Josquin des Prez, Toru Takemitsu, Alfred Vorster, George Crumb en Somei Satoh. De toegang is gratis.

Programma :

11.00 u – 11.45 u
J.S.Bach, Brandenburgconcerto No.4
A.Vivaldi, Dubbelconcerto RV 535
Karel De Wilde (klavecimbel), Liudmila Harbuza (viool), Géraldine Clément (fluit), Dulce Hernandez-Straffon (fluit), Zhazira Ukeyeva (viool), Jeanneke Van Roeyen (viool), Hiwote Tadesse (altviool), Nele Verlinden (contrabas)

12.00 u – 12.30 u
Werken voor gitaar van Leo Brouwer & variatie op La déploration sur la mort de Johannes Ockeghem van Josquin des Prez
Anke Story (gitaar), Eva Dierickx (gitaar), Isabel Geerardyn (gitaar), Hans Jacobs (gitaar), Lucas Schreel (gitaar), Bram Vermeire (gitaar), Bieke Goudesone (gitaar), Sander Torfs (gitaar)

12.30 u Zondagse lunch
Een heerlijk buffet in het KASKcafé met papilotte van kip met zongedroogde tomaatjes , porchini OF papilotte van paddestoelen met salie en pecorino ( vegetarische versie ) verse pasta met gemarineerde aubergines en courgettes flan van tomaat met vers kruiden salade van jonge sla met toscaanse vinaigrette

Prijs. € 15, drank en dessert niet inbegrepen.
Reserveren via wendy.cocquyt@hogent.be

15.00 u
Werken voor piano en viool van Toru Takemitsu, Alfred Vorster, George Crumb & Somei Satoh Claudia Ibarra (viool), Lukas Huisman (piano)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Graduation 2012 – Klein Ensemble Festival Klassiek
Zondag 1 juli 2012 vanaf 11.00 u
School of Arts Gent – Campus Bijloke

Louis Pasteurlaan 2
9000 Gent
Gratis toegang

Meer info : www.graduation2012.be

AG8tet : een bizarre mix van jazz, hedendaagse muziek en songwriting

AG8tet Zaterdagavond kan je in Gent naar de try-out van het project AG8tet van de Artist in Residence van Trefpunt. 3 bands spelen simultaan verhalen over het einde van de wereld. Het resultaat is een bizarre mix van jazz, hedendaagse muziek en songwriting. Ag8tet is een project van de talentvolle Antoine Guinet, dat in première gaat op het Groot podium aan Sint-Jacobs tijdens de Gentse Feesten op donderdag 19 juli om 23.00 u.

Antoine Guenet : piano, compositions
Susan Clynes : vocals

Steven Delannoye : tenor saxophone, bass clarinet
Lieven Van Pee : double bass
Simon Segers : drums

Joe Higham : Bb clarinet
Dries Geusens : electric bass
Stijn Cools : drums 

Tijd en plaats van het gebeuren :

AG8tet Tryout
Zaterdag 30 juni 2012 om 21.30 u
Trefpunt Concertzaal – Gent

Bij Sint-Jacobs 18
9000 Gent

Meer info : www.trefpunt.be
————————-
AG8tet – première
Donderdag 19 juli om 23.00 u
Bij St – Jacobs – Groot podium

Meer info : www.gentsefeesten.be

Het Collectief brengt twee uit de kluiten gewassen werken uit het 20ste-eeuwse kamermuziekrepertoire in Leut

Gérard Grisey In Maasmechelen staat Het Collectief voor een stevige uitdaging: twee uit de kluiten gewassen werken die sterk met elkaar verwant zijn door hun bijzondere relatie met de tijd worden met elkaar geconfronteerd. Het ‘Quatuor pour la fin du temps‘ (1941) is een apocalyptisch visioen dat Olivier Messiaen componeerde in krijgsgevangenschap. De componist geeft hier op een transcendente manier uitdrukking aan zijn katholieke geloof. Dankzij een aantal ingenieuze componeertechnieken krijgt het begrip ‘eeuwigheid’ een muzikale vertaling. In het nog vrij recente ‘Vortex Temporum‘ (1996), of ‘Maalstroom van de tijd’, gebruikt Gérard Grisey (foto) een arpeggio uit ‘Daphnis en Chloë’ van Maurice Ravel. Hij manipuleert dat eenvoudige en herkenbare materiaal met behulp van alle mogelijke spectrale technieken en laat het rondtollen doorheen een zeskoppig ensemble. De luisteraar wordt meegevoerd in een roes en verliest zijn besef van tijd en ruimte …

Vortex Temporum (1994-6) voor piano en 5 instrumenten (fluit, klarinet, viool, altviool en cello) van Gérard Grisey bestaat uit drie afzonderlijke delen, onderling verbonden door een kort interludium. Grisey is een ‘spectralist’: hij bouwt vanuit verschillende toonspectra zijn compositie op. Deze spectra bewerkt hij dan op een originele manier. Het veelvuldige gebruik van kwarttonen in alle instrumenten is daar een allereerste gevolg van. Ook in de piano worden vier noten anders gestemd. De compositie staat verder ook bol van verschillende speeltechnieken en speelwijzen bij blazers en strijkers. Het blazen met meer of minder lucht en toon in allerhande combinaties, en het voortdurend en snel veranderde gebruik van extreem sul ponticello naar extreem sul tasto bij de strijkers kleuren het geheel verder op bijzondere wijze.

Het eerste gedeelte van deel 1 is gebaseerd op de vorm van een sinustoon. Uit een motief afgeleid van de piccolopartij van “Daphnis en hloé” (Ravel) leidt Grisey een idee af, een ‘Gestalt’, die de vorm heeft van een sinustoon. Die ‘Gestalt’ wordt eerst aangebracht door de fluit, klarinet en piano, terwijl de strijkers zich in eerste instantie beperken tot het spelen van lange noten. Langzamerhand wisselen beide partijen motivisch materiaal uit.
“Vortex temporum” betekent “maalstroom van de tijd” en verwijst naar verschillende manieren om de tijd te gebruiken. De ritmische figuren die de blazers en de piano spelen, worden dan ook aan een maalstroom van veranderingen onderworpen. Het gebruik van steeds meer en complexere maatsoorten en spectrumveranderingen is hiervan de oorzaak. Je wordt hierdoor als het ware in de tijd gezogen, tot er een wervelende snelheid bereikt is en het niet meer verder kan.

Het tweede gedeelte is gebaseerd op de blokvorm (i.p.v. op de sinustoonvorm). De sfeer is rustiger. De strijkers spelen nu ritmisch en de andere instrumenten spelen lange noten die ze kleuren met speciale speeltechnieken. Ook hier veranderen de spectra, de boogvoering en de kleuren op exponentiële wijze. Dit gedeelte mondt uit in een moeilijke cadens voor de piano, het derde gedeelte. Grisey gebruikt nu een derde vorm voor de toon : een zaagtandvorm, en vermengt die ook met de andere twee vormen.

In het eerste interludium mogen de spelers (bij)geluiden maken. Het geluid van het omslaan van de bladen van de partituur bv. wordt ook m de compositie geïncorporeerd.

Deel II is traag en statischer in vergelijking met deel 1. In sommige passages verandert het tempo, soms geleidelijk, soms schokkend. De piano speelt van begin tot eind complexe akkoorden. Maar in die klankcomplexen zitten verschillende melodische lijnen verborgen, die een dilatatie of een uitbreiding zijn van Ravels motiefje. En ook qua klanksterkte is er beweging. De andere instrumenten spelen lange tonen, soms met glissandi. En opnieuw veranderen de spectra, en daardoor ook de kleuren.

Na het tweede interludium volgt deel III, als recapitulatie van deel 1. De vorm van de sinustoon keert terug in de fluit, de klarinet, de piano, maar nu veranderen de ritmes. De elementen uit het eerste deel worden nu ontwikkeld. Daarop volgt nog een interludium, i.p.v. een postludium, doordat Grisey oorspronkelijk nog een vierde deel gepland had.

Gérard Grisey, die bij Dutilleux en Messiaen gestudeerd heeft, goochelt dus met kleuren, spectra, ritmes en melodische modules. Bart Bouckaert gaat met de studenten op zoek naar kleur en leert hen bewust met kleuren om te gaan. En hij onderzoekt hoe ze de dikwijls moeilijke speeltechnieken, de kwarttonen, de maatwisselingen het beste uit kunnen voeren. Er zijn drie groepen uitvoerders, een per deel, waardoor meer studenten aan bod kunnen komen. De delen zijn trouwens vrij zelfstandig. Alleen deel drie kan niet afzonderlijk uitgevoerd worden.

Programma :

  • Gérard Grisey, Vortex Temporum
  • Olivier Messiaen, Quatuor pour la fin du temps

Tijd en plaats van het gebeuren :

Het Collectief : Grisey, Messiaen
Woensdag 27 juni 2012 om 20.15 u
Sint-Pieterskerk Leut

3630 Leut-Mmaasmechelen

Meer info : www.ccmaasmechelen.be en www.hetcollectief.be

Bron : Veerle Van Bouchaute in Publicaties KCB, Maandblad Maart 2009, p.20 – 21

Extra :
Gérard Grisey over Vortex Temporum op www.ictus.be
Gérard Grisey op brahms.ircam.fr en youtube
Interview met Gerard Grisey, David Bündler in 20th-Century Music, 1996 op www.angelfire.com

Elders op Oorgetuige :
Vortex Temporum : een spel met kleuren, 23/03/2009
Dubbelconcert Nadar & Ictus in Flagey en de Handelsbeurs, 26/01/2009
De Nieuwe Reeks : Vortex temporum, 16/12/2008
Gekleurde hallucinaties in de maalstroom van de tijd ( Vortex temporum), 28/04/2006

Beluister alvast het eerste deel uit Gérard Grisey’s Vortex Temporum

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=ext5OTiD1WM&w=500&h=305]

John Cage bij Aeon : “Asking questions and making room for whatever sound comes along”

John Cage - Aeon Tijdens een lezing in februari 1948 aan het Vassar College, New York State, vertelde John Cage aan de studenten, dat een ogenschijnlijk onopvallende opmerking van de dichter Edwin Denby (1903-1983),  hem  twee jaar geleden aanzette tot het componeren van  korte ‘Sonatas and Interludes’. De opmerking hield nl. in dat korte stukken even veel in zich kunnen hebben als lange. Een maand na de lezing voltooide Cage er twintig. Zestien sonaten en vier interluden.

2012 is het Cage-jaar, Cage’s centennial. Voor die gelegenheid heeft de Frans/Zwitserse pianist Cédric Pescia, zijn sonaten en interluden opgenomen. Vergis u niet, die twintig stukken zijn tussen 1950 en 2012, reeds 31 keer opgenomen! Pianist Joshua Pierce heeft ze  tussen 1975 en 2000 zelfs vier keer opgenomen en de Japanse pianist Yui Takahashi twee keer (in 1965 en 1975). Tussen haakjes, Yui Takahashi was naast pianisten als David Tudor, de broers Kontarsky, Claude Helffer, Roger Woodward, Paul Jacobs en Frederic Rzewski, één van de eersten die, zo ongeveer vanaf 1960, de toenmalige avantgarde-muziek op hun concerten speelden en opnamen.

Cédric Pescia heeft drie jaar lang de Sonaten & Interluden van Cage op diverse soorten vleugels tijdens concerten gespeeld. Daardoor heeft hij in oktober 2011 de opname snel, quasi live, kunnen realiseren. Cédric koos voor het Steinway B model. Het oorspronkelijk, kleinere Steinway O model dat Cage voor zijn sonaten en interluden heeft geprepareerd, wordt niet meer gemaakt.

De compositie
De Sonatas and Interludes  werden tussen februari 1946 en maart 1948 gecomponeerd in zijn nieuw appartement aan East River, Lower Manhattan, met zicht op de rivier en de lucht. Cage had zijn vrouw, de mooie Russische schilderes  Xenia Kashevaroff (1886-1958) verlaten om  een homosexueel koppel te vormen met de danser Murce Cunningham (1919-2009). Gita Sarabhai bracht hem in contact met Indische filosofie en de filosoof Ananda K. Coomaraswamy (1877-1947) leerde hem de Hindoe-Rasa-theorie van permanante emoties, vier witte of heldere en vier zwarte of donkere. Cage componeerde voortaan “ to sober and quiet the mind” om zich zodoende open te stellen voor goddelijke invloeden. Hij zocht een totaal nieuwe weg. Cage was daar blijkbaar toe voorbestemd want Schoenberg had hem reeds duidelijk gemaakt dat hij eigenlijk geen componist was, maar een uitvinder, een ‘inventor of genius’. Vader John Milton Cage was dat trouwens ook. De piano werd een huiselijk slagwerkensemble, a domestic percussion orchestra. Door Schoenbergs invloed kwam niet Harmonie, maar wel Timbre centraal te staan. Volgens Cage had Schoenberg van zichzelf gezegd dat “he had no ear for harmony”. Cage dus ook niet. Het oude en het nieuwe werden à la Scarlatti, verenigd in eenvoudige, pre-klassieke, binaire structuren. Soort van nieuwe partita’s. Dit verklaart de vorm van de meeste sonaten (AABB). Alleen de sonaten IX-XI kregen een drieledige structuur, prelude, interlude  en postlude. Cage beoogde voortaan d.m.v. de “gamut” techniek of kleurengamma, quietness, tranquillity en balance te bereiken. Hij verzamelde kleine stukjes hout, katoen, rubber, kurk, metaal en gom, verzamelde dobbers, dopjes of verfrommeld papier en plaatste die tussen en op de snaren van de vleugelpiano. Zodoende werd de piano als het ware geprepareerd en ontstond zijn uitvinding, ‘the prepared piano’.

Geïnspireerd door de ‘extended piano techniques’ van de Noise music maker Henry Cowell, bedacht Cage de  term ‘prepared piano’ wanneer hij in 1940, “Bacchanale” componeerde voor de Afro-Amerikaanse danseres Sylvia Fort (1917-1975). Zij vroeg om een compositie voor slagwerk maar in haar dansstudio was  geen ruimte  voor  een slagwerkensemble. Er stond wel een piano. Het bewerken van de piano tot slaginstrument was dé oplossing. Cage componeerde op een dergelijke wijze voor piano-solo, voor piano met zang (Duo, She is Asleep), voor piano met  kamerorkest (Pianoconcerto), of voor piano met andere dispositieven zoals een percussietrio  (“Amores” uit 1943). Het sonoor resultaat leek meestal op de klank van Balinese gamelans met een minutieus, afgemeten, harmonische zuurtegraad, met overwicht van het kleine. Weet wanneer u dit alles beluistert, dat de meeste composities voor prepared piano gecomponeerd werden “to accompany dances by dancers”. Dat waren dan oorspronkelijk dansers als Valerie Bettis, Wilson Williams, Pearl Primus en uiteraard Merce Cunningham.

Cage omschreef zijn Sonatas & Interludes als de “expression of  9 Hindu emotions; sonatas in binary AABB”.

De piano werd geprepareerd met schroeven en bouten, vijftien stukjes rubber, vier stukjes plastic, nootjes en een gom. Cage vermeed het gebruik van het laag register van de piano en de 45 snaren werden alle anders geprepareerd. Bepaalde behielden hun oorspronkelijke pianoklank, andere klonken meer als slagwerk en nog andere klonken metaalachtig en ratelend. Het subtiel gebruik van het  linker una corda-pedaal (soft-pedal)  zorgde daarbij voor nog meer sonore variëteit. De 14de en de 15de sonate  kregen de titel Gemini en werden geïnspireerd door het werk van de Amerikaanse beeldhouwer  Richard Lippold (1915-2002). Cage betrachtte een combinatie van elementen uit het Oosten (Hindoe, Coomaraswamy), Zen (Suzuki) en het Westen (Meister Eckhart). “Pieces with bell-like sounds suggest Europe and others with a drum-like resonance suggest the East” (Cage).

De sonaten & interluden werden opgedragen aan de joods-Amerikaans-Armeense pianiste  Maro Ajemian (1921-1978) die ze op 12 en 13 januari 1949 in Carnegie Hall in New York, voor de eerste keer voor het publiek speelde.

Moge deze cd voor u de aanzet zijn tot het meer, veel meer willen weten van deze meer dan opmerkelijke Titaan onder de avant gardisten. Muzikaal avant-gardisme is immers de sleutel tot uw sonoor geluk.

John Cage, Sonatas & Interludes, Cédric Pescia – Aeon / Outhere – AECD 1227

Michel Dutrieue, 19/05/12

Lees de volledige recensie op www.klassiek-centraal.be

Champ d’Action feest met cava en koffiekoeken in de fietserstunnel in Antwerpen

Serge Verstockt Naar de kerk gaan, lang uitslapen, of… cava drinken in een tunnel onder de Schelde op zondagochtend? Champ d’Action daagt je uit en verwacht je op zondag 24 juni om 11.00 uur voor een performance in de Schelde-Kennedytunnel (fietserstunnel) met een glaasje Cava en een koffiekoek. 4 Tibetaanse hoorns laten de fietserstunnel vibreren op een vredelievende FA#. Rechter en linker oever worden verbonden.

Op deze manier sluiten ze het concertseizoen feestelijk af en krijg je al een voorproefje van wat Champ d’Action volgend seizoen in petto heeft. De performance in de fietserstunnel ter hoogte van de Kennedytunnel, tussen de Beatrijslaan (Linkeroever) en d’Herbouvillekaai (Rechteroever) met Serge Verstockt, Jan Pillaert, Peter Jacquemyn en Thomas Moore wordt live gefilmd en dat beeldmateriaal wordt nadien geïntegreerd in de nieuwe opera van Serge Verstockt en Champ d’Action, “Hold Your Horses” (première in deSingel in het kader van Opera XXI op 22 en 23 mei 2013).

Tijd en plaats van het gebeuren :

Champ d’Action : Feest
Zondag 24 juni om 11.00 u
Schelde-Kennedytunnel Antwerpen

Meer info : www.champdaction.be

Geef  bij voorkeur even een seintje als je kan komen.  Kwestie van de hoeveelheid cava en koffiekoeken in te schatten.

Bekijk alvast dit filmpje Serge Verstockt op de tibetaanse hoorn

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=Dk6VKrGJ9yo&w=500&h=305]

Geluidskunstenaars Hans Beckers, Paul Panhuysen en Yvan Etienne in Kunstencentrum België

Hans Beckers Op vrijdag 22 juni laten geluidskunstenaars Hans Beckers, Paul Panhuysen en Yvan Etienne, performance- en concertgewijs, hun bijzondere installaties en verrassende instrumenten weerklinken in Kunstencentrum België in Hasselt.

Hans Beckers – Sonare Machina
Geluidskunstenaar en performer Hans Beckers legt in de beeldende muziekvoorstelling ‘Sonare Machina/Спів Mашини’ de nadruk op de esthetica en de ritmiek van geluid, ruis en stilte. Met zelfgecreëerde instrumenten toont hij dat voorwerpen die normaal gezien niet gemaakt zijn om muziek mee te spelen volwaardige muziekinstrumenten kunnen zijn.
Voor deze voorstelling werd een orkest samengesteld met als solisten onder meer eiersnijders, ijscoupes, zeven en papaverbollen. Elk instrument wordt afzonderlijk aangedreven door een relais uit een oude telefooncentrale en kan worden gezien als een medemuzikant met elk een eigen inbreng en vorm van improvisatie.
Voor deze 40 instrumenten werd een compositie geschreven, waarbij de performer en zijn tafelruismachine een muzikale dialoog met deze ‘medemuzikanten’ aangaat. Met de tafelruismachine worden normaal ‘onhoorbare’ geluiden door een magnetisch veld hoorbaar gemaakt. Een verscheidenheid aan materialen wordt door middel van compositie en improvisatie gestemd en ritmisch, melodisch en harmonisch bespeeld.

Paul Panhuysen – ‘Canned Piano Music 3’ / Yvan Etienne (SONIC art & design) ‘Hurdy Gurdy’
Beeldend kunstenaar en geluidskunstpionier Paul Panhuysen studeerde schilderkunst, monumentale vormgeving en kunstsociologie, richtte half jaren zestig de aan de Fluxus-beweging verwante kunstenaarsgroep ‘De Bende van de Blauwe hand op’ en startte in 1968 met het, nog steeds actieve, experimentele Maciunas Ensemble, genoemd naar Fluxus grondlegger George Maciunas. Gevonden voorwerpen (objecten) en toevalselementen (chance), systematische ordeningssystemen en mathematische reeksen worden vanaf de jaren zeventig steeds belangrijker voor Panhuysen en ‘geluidskunst’ krijgt een prominente plaats in zijn beeldend werk. Zijn Long String Installations (lange resonerende snaren) waarbij beeld en geluid inspelen op de akoestiek en de architectonische kwaliteiten van een bepaalde locatie bezorgen Panhuysen sinds 1982 een wereldwijde reputatie als innoverend beeldend kunstenaar en performer. Tussen 1980 en 2001 was hij tevens directeur van het door hem opgerichte Apollohuis in Eindhoven, een internationaal geöriënteerde vrijplaats waar kunstenaars uit diverse disciplines hun werk konden presenteren (o.a. Jim O’Rourke, Raphael Toral, Derek Bailey, Terry Fox, Remko Scha, Joe Jones, Arnold Dreyblatt, Pierre Bastien). Op 22 juni treed hij aanvullend op zijn installatiewerk live aan met ‘Canned Piano Music 3’, een verrassende, live bespeelde audiogenerator. Op uitnodiging van Paul Panhuysen zoekt de Franse kunstenaar/activist Yvan Etienne in het Open Circuit Pand ‘Koloniale Waren’ de perfecte plaats om zijn Hurdy Gurdy (draailier) te laten resoneren.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Open Circuit: Extended – Hans Beckers, Paul Panhuysen & Yvan Etienne
Vrijdag 22 juni 2012 om 20.00 u
Kunstencentrum België – Hasselt

Burgemeester Bollenstraat 54-56
3500 Hasselt

Meer info : www.kunstencentrumbelgie.com

Extra :
Hans Beckers : www.myspace.com/hansoiseau en youtube
Paul Panhuysen : www.paulpanhuysen.com en youtube
Yvan Etienne : wyy.free.fr

Bekijk alvast Hans Beckers’ Sonare Machina

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=1MNyHlbY5uU&w=500&h=305]

Stephen Cornford & Ben Gwilliam in Q-O2

bandopnemer In januari 2012 besloten Stephen Cornford en Ben Gwilliam om elk afzonderlijk een bandopnemer te ontleden tot hun individuele componenten. Ze maakten daarvan een inventaris en stuurden ze via de post naar elkaar. Met elk stukje werd een klank geproduceerd. De afzonderlijke deeltjes van het dode en ontmantelde toestel werden zo kortstondig weer tot leven gewekt. Tijdens hun residentie in Q-O2 zullen ze al het klankmateriaal, de fysieke processen en ontlede technologieën – de basis van hun huidige samenwerking – verkennen en weer vorm geven.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Post-residency presentation : Stephen Cornford & Ben Gwilliam
Zaterdag 23 juni 2012 om 18.00 u
Q-O2 Werkplaats – Brussel

Koolmijnenkaai 30-34
B-1080 Brussel

Meer info : www.q-o2.be

Extra :
Stephen Cornford : www.scrawn.co.uk en soundcloud.com
Ben Gwilliam : www.thosesoundsbetween.co.uk