Maand: november 2012

Het kamermuziekensemble ‘Het Collectief‘ werd opgericht in Brussel in 1998. De groep bouwde een intrigerende eigen sound op, gekenmerkt door een heterogene mix van blazers, strijkers en piano. In zijn repertoire keert Het Collectief terug naar de roots van het modernisme: de Tweede Weense school. Vanuit deze solide basis worden zowel de grote twintigste-eeuwse composities als de allernieuwste experimentele stromingen verkend. Daarenboven maakt de groep furore met spraakmakende cross-overs tussen het hedendaagse en het traditionele repertoire en met adaptaties van historische muziek. Tijdens het kasteelconcert in Heule komen er uitzonderlijk slechts 2 van de 5 muzikanten, nl. Wibert Aerts (viool) en Martijn Vink (cello). Zij brengen samen vergeten folkloristische meesterwerken van Martinu, Schulhoff, Bartók en Xenakis (foto) .

Programma :

• Bohuslav Martinu, Duo voor viool en cello No.1
• Iannis Xenakis, Dhipli Zyla (1952)
• Ervín Schulhoff, Duo voor viool en cello
• Bela Bartók, 44 Duo’s voor viool en cello (selectie)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Het Collectief : Martinu, Xenakis, Schulhoff, Bartok
Zondag 2 december 2012 om 11.00 u
Kasteel Heule
Heulse Kasteelstraat 1
8501 Heule

Meer info : www.hetcollectief.be

Extra :
Iannis Xenakis : www.iannis-xenakis.org, www.arsmusica.be, www.xenakis-ensemble.com en youtube
Iannis Xenakis (1922-2001): Mathematicus en filosoof, Jan de Kruijff op www.musicalifeiten.nl

Elders op Oorgetuige :
Met het Brussels Philharmonic & Arne Deforce op ontdekkingsreis in het unieke universum van Xenakis, 6/11/2012

Beluister hier alvast Iannis Xenakis’ Dhipli Zyla

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=5_WfskBgHLA?feature=player_detailpage&w=500&h=305]

Nog één keer slapen en het is zover! Voor de derde editie van Iedereen Klassiek trekt Klara op zaterdag 1 december naar Brugge en palmt daar een hele dag het prachtige Concertgebouw in.  Zowel in de Grote Zaal als in rest van het gebouw zal de muziek volop klinken. Maar ook buiten in de stad zijn er tal van fijne muzikale acties en optredens. En vergeet niet: Iedereen Klassiek is volledig gratis!

Klara wil iedereen aan de klassiek, want klassiek is er voor iedereen. Klassiek is er in alle maten en gewichten, voor alle emoties en voor heel veel momenten. Maar klassieke muziek is soms nog te onbekend en daar wil Klara iets aan doen. Tijdens Iedereen Klassiek worden niet alleen een aantal meesterwerken uit tien eeuwen muziekgeschiedenis uitgevoerd, je krijgt ook te horen en te zien waarom bepaalde muziek de status van meesterwerk kreeg. Meer nog. Je wordt ook aan het werk gezet ! Want niets is zo fijn als zelf muziek maken. Het publiek krijgt de kans om volop mee te zingen in Bachs motet ‘Jesu meine Freude’! Wie het liever stil houdt, schrijft zich in als lid van het orkest dat 4’33” van John Cage zal brengen. Of je gaat luisteren hoe Ravels Bolero tot stand kwam. Of je kiest voor de combinatie van klassiek en zumba.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Iedereen Klassiek
Zaterdag 1 december 2012 vanaf 11.00 u
Concertgebouw – Brugge
’t Zand 34
8000 Brugge

Meer info : radio.klara.be en www.concertgebouw.be

Ter voorbereiding van de opera Hold Your Horses maken artistiek leider Serge Verstockt (foto) en ChampdAction een reeks performances in de fietserstunnel onder de Schelde in Antwerpen . Deze performance – ‘A slight nod to Webern‘ – wordt gespeeld door componist Serge Verstock zelf op e-gitaar en Thomas Moore op o.a. Tibetaanse hoorn, met zingende vogels als oorgetuigen.

‘Hold your horses’ is de brute confrontatie met een fragmentarische wereld die balanceert tussen virtualiteit en realiteit. Stemmen, klanken, geluiden, kreten, bevelen, gemurmel en gezang ontspringen aan de ruis van technologie en ecologie, dictatuur en democratie. In het libretto, vrij naar 198 Methods of Nonviolent Action van Gene Sharp, flirten assemblages van natuur en cultuur met diva’s en avatars. Grote idolen en narratieven eindigen tragisch in flash news, terwijl de gewone mens in DIY zichzelf tot held monteert en virtuele sterren adoreert. De moraal van het verhaal ? Kwetsbaarheid heerst wanneer de antagonismen van het leven de kunst van de code in de opera doorbreken. Champ dActions grand opéra is gedoemd tot een Opera Aperta.

Tijd en plaats van het gebeuren :

ChampdAction : Tunnel Concert #2 – A slight nod to Webern
Vrijdag 30 november 2012 om 21.00 u
Schelde-Kennedytunnel Antwerpen

Meer info : www.champdaction.be

Extra :
Serge verstockt op www.champdaction.be, www.matrix-new-music.be en youtube

Bekijk hier de video trailer voor deze performance

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=NfHtDbhpVJA?feature=player_detailpage&w=500&h=305]

Elke 25 jaar geeft de Hanswijkprocessie in Mechelen een Vlaamse componist de opdracht een avondvullend werk te schrijven dat in de Sint-Romboutskathedraal wordt uitgevoerd. Dit jaar viel Johan Duijck die eer te beurt. In de bijbelse tekst van zijn werk roept God de mens,  en de mens antwoordt – soms positief, soms negatief. Naast deze blik op het Oude en het Nieuwe Testament staat een gedicht van Rilke rond hetzelfde thema centraal: Gott spricht zu jedem nur.

Wat is de zin van ons bestaan? Naar wie of wat zijn wij op weg? De grote vraag voor alle mensen in alle tijden. Met dit oratorium wordt een antwoord gezocht op de vraag naar de diepe roeping van de mens. Het werk werd speciaal voor deze 12de Hanswijk- jubelfeesten gecomponeerd door niemand minder dan Johan Duijck. Een groots koor, begeleid door orkestleden van de Brussels Philharmonic en door orgel, bespeeld door Peter Thomas, staan borg voor een hoogstaand artistiek gebeuren dat niemand onberoerd zal laten. Een niet te missen wereldcreatie dat in de Sint-Romboutskathedraal in première zal gaan.

Uitvoerders: Vlaams Radiokoor o.l.v. Hervé Nicquet, Gents Madrigaalkoor o.l.v. Johan Duijck, Kathedraalkoor Mechelen o.l.v. Johan Van Bouwelen, Onze-Lieve-Vrouwkoor Mechelen o.l.v. Kristel Verpoten, aMUZEment Rijmenam o.l.v. Peter Pazmany, Kinderkoor Clari Cantuli o.l.v. Ria Vanwing, Orkestleden Brussels Philharmonic (strijkers, blazers, pauken), solisten: Hilde Coppé, Josep Ramon Olivé & organist Peter Thomas.

Johan Duijck (1954) is een veelzijdig musicus: koordirigent, componist, pianist en leraar. Als dirigent van het Vlaams Radio Koor, het Academy of Saint Martin in the Fields Chorus (Londen), het Europees Jeugdkoor en het Gents Madrigaalkoor verwierf hij internationale erkenning. Hij wordt regelmatig uitgenodigd als gastdirigent bij vooraanstaande kamer- en radiokoren doorheen Europa en Latijns-Amerika. Hij is een gewaardeerd docent en jurylid op talloze internationale dirigentencursussen en koorfestivals.

Als componist legt Johan Duijck zich bij voorkeur toe op piano- en koormuziek. Zijn belangrijkste composities zijn de cantates el Camino del Alma en A mirror to St. Nicolas, het Concierto del Alma voor piano en koor, de koorwerken Cantiones Sacrae in honorem Thomas Tallis en Apostel na de Twaalf – Paulus, en de pianowerken The well-tempered pianist en Le Tombeau de Ravel. Johan Duijck is Composer in residence van het Vlaams Radio Koor. Bij het label Phaedra (In Flanders’ Fields – www.phaedracd.com) verschenen vier cd’s volledig gewijd aan zijn composities.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Johan Duijck, Oratorium ‘Dixit Dominus – Zo spreekt de Heer’
Vrijdag 30 november 2012 om 20.30 u
Zaterdag 1 december 2012 om 20.30 u
Zondag 2 december 2012 om 16.00 u
Sint-Romboutskathedraal Mechelen

Meer info : www.hanswijkjubelfeesten.be, www.vlaamsradiokoor.be, www.gmk.be, www.olvkoor.be, www.amuzement.be en www.claricantus.be

Extra :
Johan Duijck op www.gmk.be en www.matrix-new-music.be

Op donderdag 29 november zetten de Gentse musea hun deuren de hele avond (van 18.00 u tot 1.00 u) open voor het publiek. het ideale moment om gratis de collecties en tentoonstellingen te ontdekken. De musea trekken alle registers open en leggen hun bezoekers extra in de watten met een optreden, een drankje of speciale attractie. Het Gentse Stadsmuseum STAM vertelt het verhaal van Gent op een manier die gegarandeerd ook jou boeit: via interactieve multimedia, met goed gekozen objecten en in een unieke setting die oud en nieuw knap samenbrengt. Bovendien trakteert Cassette Creative Composers Pool met ‘AutoReverse‘, een sfeervolle muziekmarathon waarbij professionele muzikanten in estafette improviseren met jazz, rockpop en klassiek.

Autoreverse is een 4 uur durend concert waaraan 20 muzikanten deelnemen en waarbij om de 10 minuten een muzikant wordt vervangen. Zo ontstaan 20 kwartetten die steeds andere muziek spelen, afhankelijk van wie er speelt en welke instrumenten worden samengebracht. De muziek is open, musici komen en gaan, spontaneïteit, verrassing, experiment, ontdekking en avontuur… Een vier uur durend concert dat steeds in beweging is. Je hoeft natuurlijk niet de vier uit te zitten Je loopt binnen en buiten zoals je wen

De lijst muzikanten is heel divers en komen uit verschillende muziekwerelden, maar het zijn wel niet de minste: Heleen Van Haegenborgh (piano), Jurgen De Blonde (gitaar), Simon Segers (drum), Sanne Van’t Hek (trompet), Kristof Roseeuw (contrabas), Isabelle Sainte-Rose (cello), Nathan Daems (saxen), Rodrigo Fuentealba (gitaar), Wim Segers (vibrafoon), Benjamin Glorieux (cello), Berlinde Deman (tuba), Frederik Leroux (gitaar), Karen Willems (drum), Lieven Van Pee (contrabas), Christian Mendoza (piano), Fulco Ottervanger (piano), Peter Vermeersch (klarinet), Nic Roseeuw (bassax) e.a.

Tijd en plaats van het gebeuren :

AutoReverse
Donderdag 29 november 2012 om 20.00 u
STAM – Gent
Godshuizenlaan 2
9000 Gent
Gratis toegang

Meer info : www.stamgent.be

Dat de Vlaamse componist Luc Van Hove (foto) een diepe bewondering heeft voor het werk van zijn Hongaarse collega György Ligeti weet je sinds hij in 2003 curator was van het festival music@venture. Nu kiest hij voor twee meesterwerken van Ligeti om zijn ‘Chamber Symphony’ te omringen. De Zes Bagatellen voor blazerskwintet zijn goeddeels op folklore geïnspireerd. Ligeti schreef ze oorspronkelijk als ‘Musica ricercata’ voor piano. Beide versies staan op het programma. In het ‘Chamber Concerto’ speelt Ligeti een verrassend spel met overgeleverde vormen, trouw aan zijn motto: “Ik zoek naar orde, maar die moet ook een beetje wanordelijk zijn”.

Luc Van Hove over zijn ‘Chamber Symphony’: “Het is een hele uitdaging, maar ook een mijlpaal om – eindelijk – een volwaardige kamersymfonie te kunnen schrijven. Het genre is uitermate rijk en ambigu, orkestraal en kamermuzikaal tegelijk. Daarnaast biedt het ook uitstekende mogelijkheden om solistische partijen doorheen het geheel te weven. Ik kijk ernaar uit om me in het genre te kunnen meten en heb het volste vertrouwen in het Emanon Ensemble om dit project volwaardig te realiseren.”

György Ligeti – Musica Ricercata (1951-53) en Zes Bagatellen (1953)
Rond 1950 wist Ligeti het even niet goed meer. Zijn grote voorbeeld Rartók was dood en de rechtstreekse emulatie van zijn muziek in werken als het Eerste Strijkkwartet bood geen verdere perspectieven. Ligeti’s oplossing was even drastisch als radicaal, even geniaal als gewaagd: tabula rasa maken van alle muziek, en met een wit blad helemaal opnieuw beginnen. In de cyclus van elf pianostukken ‘Musica Ricercata’ bouwt Ligeti zijn vocabularium letterlijk toon voor toon op: in het eerste deel gebruikt hij slechts twee verschillende tonen, in het tweede deel drie, enzovoort, totdat hij in het slotdeel beschikt over de twaalf chromatische tonen. Delen uit deze cyclus werden nadien bewerkt voor blazerskwintet (Bagatellen). Filmliefhebbers zullen het op slechts drie verschillende tonen gebaseerde tweede deel herkennen als oorwurm in Stanley Kubricks ‘Eyes wide Shut’. Het ‘Tempo de Valse’ is het vierde deel uit de cyclus. De ondertitel (‘ à l’orgue de Barbarie’) verwijst naar het draaiorgel, waarop dit walsje bijzonder idiomatisch zou klinken. Misschien verwijst deze ondertitel ook naar Stravinsky: niet zozeer naar het draaiorgel uit ‘Petrushka’, maar naar Stravinsky’s theoretische tekst ‘Poétique musicale’ uit 1945, waarin dit begrip tot twee keer toe en in meer dan één betekenis gebruikt wordt. Deel negen, het ‘Adagio. Mesto’ is geschreven ter nagedachtenis van Bartók, aan wiens muziek het de zettingswijze en het harmonisch idioom (meer bepaald het assensysteern en vooral de overmatige kwart-relatie) ontleent. Ook in deel tien (‘Vivace. Capriccioso’) laat Ligeti horen hoe Bartók voor hem vertrek- maar geen eindpunt was: het slot bevat achtereenvolgens een Ligeti-cluster en een Bartók-cadens.

György Ligeti – Kammerkonzert voor 13 instrumenten (1969-70)
Het kamerconcerto is een variante op de kamersymfonie. Zoals gesuggereerd door de benaming fungeren de 13 musici van het ensemble (en de dirigent!) als solisten die een grote individuele virtuositeit tentoon spreiden. Alban Berg schreef het eerste ‘Kammerkonzert’ uit de rnuziekgeschiedenis voor 2 solisten (viool en piano) en blazers. Het is een samenballing van het concerto-type, waarbij de rol van het begeleidend orkest overgenomen wordt door de 13 blazers. Bij Ligeti zijn de 13 instrumentisten daarentegen allemaal solist. Daardoor ontstaat een mengvorm tussen kamermuziek en virtuoze, concertante muziek voor een solisten- ensemble. De vier bewegingen bevatten alle typische Ligeti-knmerken : micropolyfone zettingen waarin de zeer talrijke en geljkaardige stemmen niet als dusdanig kunnen waargenomen worden, klankmassa’s waaruit slechts af en toe een herkenbaar akkoord of melodische flard opduikt, razendsnelle tempi en (in het derde deel) een muzikaal mechaniekje dat uiteindelijk stukloopt. De transparantie van de bezetting bevordert ook in dit werk de waarneembaarheid van de verschillende lagen. Ligeti gaat erg ver in de individualisering van de stemmen. Zo zijn er passages waarin de musici tegelijkertijd in verschillende tempi spelen, wat ook de dirigent voor een bijzondere uitdaging plaatst.

Luc Van Hove – Chamber Symphony (2012)
Het klankbeeld van deze Kamersymfonie voor 15 solisten is vrij traditioneel, met als meest opvallende elementen misschien de prominente aarwezigheid van de harp en het gebruik van de kopers met dempers. Zoals het opus 9 van Schönberg is ook deze kamersymfonie sterk gericht op thematisch-motivische ontwikkeling. Alle stemmen participeren aan dit proces, waardoor een hechte structuur ontstaat die geen noot te weinig of te veel bevat. De individualisering van de stemmen wordt versterkt doordat ze niet steeds in eenzelfde metrisch verband staan. Zoals steeds in de muziek van Van Hove is de harmonische vormgeving uiterst zorgvuldig uitgewerkt, met een sterker dan voorheen geprononceerd verschil tussen consonantie en dissonantie. Naar eigen zeggen heeft de componist lang getwijfeld tussen de suite en de symfonie als uitgangspunt voor de vorm van dit werk. Voor het eerste pleit het gebruik van eenzelfde harmonisch organisatieprincipe in de vier delen: het gemeenschappelijk element in de opeenvolging van contrasterende dansen in de historische suite was inderdaad de tonaliteit. Voor het tweede pleit het doorgedreven proces van thematisch-motivische vormgeving, dat inderdaad het waar-merk is van de grote symfonische traditie.

Programma :

• György Ligeti, Zes Bagatellen voor blazerskwintet (1953)
• Luc Van Hove, Chamber Symphony (wereldcreatie)
• György Ligeti, Kammerkonzert voor 13 instrumenten (1969)
• György Ligeti, ‘Musica Ricercata’ voor piano (1951-1953)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Emanon Ensemble : Luc Van Hove, Ligeti
Woensdag 28 november 2012 om 20.00 u (Inleiding door Mark Delaere om 19.15 u )
deSingel – Antwerpen
Desguinlei 25
2018 Antwerpen

Meer info : www.desingel.be en www.emanon.be

Bron : Tekst Mark Delaere voor het programmaboekje deSingel, november 2012

Extra :
György Ligeti : www.schott-musik.de, www.arsmusica.be (*) en youtube
Györgi Ligeti (1923 – 2006): emotioneel scepticus, Jan de Kruijff op www.musicalifeiten.nl, juni 2006
Luc Van Hove op www.matrix-new-music.be en www.muziekcentrum.be

Elders op Oorgetuige :
deFilharmonie creëert Tweede Pianoconcerto van Luc Van Hove, 29/11/2010
NOB & Yossif Ivanov brengen nieuw werk van Luc van Hove in Mons en Brussel, 6/05/2010
I Solisti del Vento creëert nieuwste werk Luc Van Hove tijdens Festivaltour 2009, 14/09/2009
La Strada : Luc Van Hove gaat Fellini achterna, 26/01/2008
Luc Van Hove 50 : een gesprek, 23/01/2007
Componist György Ligeti overleden, 13/06/2006

Met de Franse componist, organist en improvisator Thierry Escaich (foto) klinkt het orgel in al zijn pracht. Hij is een van de belangrijkste figuren van de hedendaagse orgelscene en beschouwt de drie aspecten van zijn kunde als onlosmakelijk met elkaar verbonden, waarbij hij streeft naar een expressieve muzikale vertaling van een rijke innerlijke wereld. Het resoluut moderne programma bewijst hoezeer het orgel – ‘Koning der instrumenten’ – nog springlevend is.

De momenteel in Frankrijk razend populaire componist en organist Thierry Escaich (1965) volgde in de periode 1983-1990 orgel, compositie en orkestratie aan het Conservatoire de Paris. Op zijn 27ste werd hij aan hetzelfde instituut compositiedocent. Als opvolger titularis-organist van niemand minder dan Maurice Duruflé in Saint-Etienne du Mont in Parijs schrijft hij zich in in de grote traditie van Franse improvisatoren. Escaich is nog maar net de veertig gepasseerd, maar moet in Frankrijk tot de meest gespeelde componisten behoren. Hij is ook zelf een begenadigd uitvoerend musicus.

Marcel Dupré (1886-1971) was een Frans componist annex organist die veel voor orgel geschreven heeft. Hij studeerde orgel samen met Alexandre Guilmant, Louis Vierne, Charles-Marie Widor en Diémer aan het conservatorium in Parijs, waar hij in 1914 de Grand Prix de Rome ontving. In 1906 werd Dupré assistent van Widor in de kerk Saint-Sulpice te Parijs en volgde hem in 1934 als organist op. Hij was toen ook al orgelleraar aan het Parijse conservatorium, en van dit instituut werd hij in 1953 directeur.
Als componist van orgelwerken zette Dupré enerzijds de 19de-eeuwse traditie van Guilmant en Widor voort, die werd gekenmerkt door een sterk orkestrale techniek, maar oefende anderzijds invloed uit op de componist Olivier Messiaen, die zijn leerling was. Veel van zijn composities zijn voortgekomen uit improvisaties, waarin hij een meester was.

Programma :

• Marcel Dupré, Le monde dans l’attente du Sauveur (Symphonie-Passion, op. 23)
• Louis Vierne, Final (Symphonie n° 4, op. 32)
• Olivier Messiaen, Verset pour la Fête de la Dédicace
• Thierry Escaich, 3 Esquisses pour orgue, Geïmproviseerde meditatie, Symfonisch triptiek (improvisatie op 2 gegeven thema’s)
• Igor Stravinsky, Het vuurvogel, uittreksels (transcr. P. Pincemaille)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Orgelrecital Thierry Escaich
Woensdag 28 november 2012 om 20.00 u
St.-Michielskathedraal Brussel

Meer info : www.bozar.be

Extra :
Thierry Escaich : www.escaich.org, www.myspace.com/thierryescaich, fr.wikipedia.org, brahms.ircam.fr en youtube
Marcel Dupré : www.marceldupre.org en www.myspace.com/marceldupre

‘Opus Clavicembalisticum’ is een uniek werk voor piano solo dat Kaikhosru Shapurji Sorabji (foto) voltooide in 1930. De componist was hevig geïnspireerd door een live uitvoering van Ferrucio Busoni’s Fantasia Contrappuntistica en wou er met Opus Clavicembalisticum een hommage in de overtreffende trap aan wijden. Het thema met 49 variaties is als een index van verschillende stijlen waarin Sorabji schrijft. Op dinsdag 27 november vertelt de jonge Gentse pianist Lukas Huisman je er heel wat meer over tijdens zijn concertlezing over dit beruchte werk.

Opus Clavicembalisticum is een uniek werk voor piano solo dat Kaikhosru Shapurji Sorabji (UK, 1892-1988) voltooide in 1930. De componist was hevig geïnspireerd door een live uitvoering van Ferrucio Busoni’s Fantasia Contrappuntistica, en wou er met Opus Clavicembalisticum een hommage in de overtreffende trap aan wijden. Daarin slaagde hij met glans. Het stuk is berucht omwille van de ongebruikelijke totaalduur (4 uur, afhankelijk van het tempo van de uitvoerder) en zijn verregaande speeltechnische moeilijkheid. Het was, op het moment van uitgave, waarschijnlijk het langste en meest complexe pianowerk ooit. Het bestaat uit 12 delen van uiteenlopende lengte: een korte, 3 minuten durende Cadenza, een massieve Interlude, een Toccata, Adagio en zelfs een Passacaglia met 81 variaties. In de dedicatio schrijft Sorabji: “To the everlasting glory of those few men blessed and sanctified in the curses and execrations of those many whose praise is eternal damnation”. Alstublieft.

Omwille van de overweldigende stortvloed aan noten, zijn er van Opus Clavicembalisticum dan ook maar een handvol uitvoeringen gegeven. De eerste werd door Sorabji zelf verzorgd op 1 december 1930 in Glasgow, onder de auspiciën van The Active Society for the Propagation of Contemporary Music. Toen pianist John Tobin zich in 1936 waagde aan een uitvoering van louter Pars Prima (en daar dubbel zoveel tijd voor nam als de partituur eigenlijk voorschrijft), leidde dat tot algehele verontwaardiging bij pers en publiek. Sorabji kreeg een openlijke blaam, alsook het verbod opgelegd om het werk nog langer op publieke plaatsen te spelen. Dat verbod bleef van toepassing tot in 1976.

In 1982 hernam de Australiër Geoffrey Douglas Madge een nieuwe poging om het werk integraal te brengen. Die uitvoering werd opgenomen en verdeeld over 4 elpees, die nu uit roulatie zijn gehaald. Madge’s uitvoering stak echter vol slordigheden en vaak regelrechte fouten. Bovendien schrok hij er niet voor terug om maten om te wisselen of hele passages weg te laten. Nee, dan liever onze eigen Daan Vandewalle, die op zijn beurt het volledige Opus aan een verifieerbare drager toevertrouwde. Of Lukas Huisman, die je er meer over zal vertellen en u aansluitend met verstomming zal slaan, als je op dinsdag 27 november naar Logos komt.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Lecture Recital Lukas Huisman : Sorabji, Opus Clavicembalisticum
Dinsdag 27 november 2012 om 20.00 u
Logos Tetraëder – Gent
Bomastraat 26-28
9000 Gent

Meer info : www.logosfoundation.org en www.lukashuisman.be

Extra :
Kaikhosru Shapurji Sorabji : www.sorabji-archive.co.uk, en.wikipedia.org en youtube
Opus Clavicembalisticum op youtube

Elders op Oorgetuige :
Lukas Huisman presenteert project rond Sorabji in het Conservatorium Gent, 19/04/2011

Het gebeurt niet vaak dat een ensemble de concertwereld zo stormenderhand verovert als het Finse ‘wonderkwartet’ Meta4. Met hun hoogdringende musiceerstijl en het hart op de tong rijgen ze de prestigieuze bekroningen aaneen. Dit keer pakken ze een van de allergrootste kleppers aan: Der Tod und das Mädchen, wellicht de aangrijpendste verklanking ooit van de worsteling tussen leven en dood. Ondanks de afstand in tijd en stijl sluit Black Angels, even grimmig als aantrekkelijk hedendaags, daar goed bij aan. Niet alleen citeert George Crumb (foto) heel even Der Tod, net als Schubert speelt hij viool en cello tegen elkaar uit, dit keer gecast als duivelsmuziek (inclusief alle cliché’s) versus de stem van God. Fascinerend om te beluisteren en te zien: de muzikanten strijken behalve hun vertrouwde instrumenten ook met water gevulde kristallen glazen aan. Voorts gebruiken ze vingerhoeden (naar Black Sabbath?), slaan met sambaballen en schreeuwen telwoorden in de meest uiteenlopende talen.

De Amerikaanse componist George Crumb (1929) schreef zijn strijkkwartet Black Angels naar aanleiding van de Vietnamoorlog. Het werk citeert belangrijke elementen uit de bekoringsthematiek: van de zondeval via de Danse Macabre tot  Tartini’s Duivelssonate.

Het genre van het strijkkwartet associeer je niet zo snel met politieke statements. Toch maakt de buitengewoon originele en kleurrijke componist George Crumb zich in Black Angels ouderwets kwaad om de Vietnamoorlog. In de partituur staat dat hij gecomponeerd is ‘in tempore belli’ (in oorlogstijd). Crumb voltooide het werk op vrijdag 13 maart 1970. Hij laat de strijkers schreeuwen, zingen, fluiten en fluisteren en breidt het instrumentarium uit met gongs, maracas en kristallen glazen.
Black Angels sloeg in als een bom, zowel door de onorthodoxe behandeling van het strijkkwartet als door de indringende thematiek. Het universele thema houdt de compositie ook nu nog overeind: de strijd tussen goed en kwaad, leven en dood, God en de duivel. De titel verwijst naar de zwarte engel zoals die in de vroege schilderkunst de gevallen engel symboliseert.

De vier strijkers confronteren de luisteraar met een surrealistische wereld van krijsende insecten, striemende geselingen, bom-inslagen, fluisterende stemmen, gongslagen, maar ook etherische klanken als glasharmonica-effecten en ijle, engelachtige melodieën. De componist schept een sfeer van een nachtmerrie door allerlei ongebruikelijke effecten voor te schrijven.

Achter de noten verschuilen zich planmatige getalsverhoudingen. De muzikale symbolen die Crumb gebruikt zij vrij conventioneel. Zo klinkt regelmatig het al eeuwenlang als ‘duivel in de muziek’ bekend staande interval van de verminderde kwint, de tritonus. En uit de literatuur voor strijkers haalt hij de ‘Trillo Di Diavolo’ van Tartini tevoorschijn. Verder citeert hij nog uit het gregoriaanse ‘Dies Irae’ en uit het strijkkwartet ‘Der Tod und das Mädchen’ van Schubert en refereert hij naar de oude muziek in de Sarabanda da la Muerta Oscura.

Programma :

• Franz Schubert, Strijkkwartet nr. 14 ‘Der Tod und das Mädchen’
• Henry Purcell, Fantasia’s (selectie)
• George Crumb, Black Angels (1971)

Tijd en plaats van het gebeuren :

Meta4 : Purcell, Schubert, Crumb
Dinsdag 27 november 2012 om 20.15 u
Handelsbeurs – Gent
Kouter 29
9000 Gent

Meer info : www.handelsbeurs.be en www.meta4.fi

Extra :
Meta4. Waaghalzen tussen leven en dood, Hildegart Maertens op Kwadratuur.be, 16/11/2012
George Crumb: www.georgecrumb.net, www.essentialsofmusic.com, en.wikipedia.org en youtube

Beluister alvast het eerste deel uit George Crumbs Black Angels

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=qgr_w0-0caQ?feature=player_detailpage&w=500&h=305]